VEDİA (EMANET)

Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

Vedia bir emanettir.

Emaneti koruyabilecek kimsenin emaneti kabul etmesi müstahaptır.

Emaneti alan telefinden yükümlü olmaz ancak kusurlu davranışı olmuşsa sorumlu olur.

Emanetçi, emanet verene emaneti geri verdiğine dair sözü makbuldür.

Emanetçi emaneti gerektiği şekilde koruması vaciptir. Emanetin geri verilmesi istenip emanetçinin gücü yettiği halde emaneti geri vermemesi durumunda, o emanet telef olursa emanetçi zamin (yükümlü) olur.

Vedia, malın korunması hususunda birine bırakılan emanettir.

Vedianın delili şu ayet-i kerimedir:

"Şüphesiz Allah, sizlere emanetleri sahiplerine testim etmeyi emreder." (Nisa: 4/58)

Peygamberimiz (s.a.v.)´nin şu hadis-i şerifi de sünnetten delil olarak gösterilebilir:

"Herhangi bir şeyi sana emanet olarak bırakana; emanetini iade et. Sana ihanet edene sen ihanet etme." [1]

Vedianın meşru oluşunun hikmeti:

Müslümanlara kolaylık olması içindir. İnsanlar zaman zaman mallarını ve eşyalarını korumaktan aciz kalabilirler. Bu durumlarda yardımda bulunmaya ihtiyaç duyulur. İşte vedia muamelesi bu durumlar için müstehaptır.

Böyle durumlarda emanet veya teslim edilicek mala gelebilecek zararı önlemek için bir kimsenin emaneti alması sünnettir.

Kendisine emanet arzedilen kimse kendisinden emin olup koruma gücüne sahip ise emeneti kabul etmesi vaciptir. [2]

Vedianın Rükünleri

Vedianın rükünleri şunlardır:

1) Korunmak üzere malını teslim eden.

2) Teslim alan

3) Teslim edilen şey

4) Siga.

Ariyette yeterli olan, burada da yeterlidir. Akidde, her iki tarafın mükellef olması şarttır.

Korunmaya bırakılan malın ise, âyn ve köpek gibi necis bir şey olsa bile faydası olan değerli bir şey olması şarttır.

Korunmaya teslim edilen şey, kendisine teslim edilenin elinde bir emanettir.

Güvenilir bir kimseye teslimi mümkün ise, o güvenilir kişinin onu korumayı kabullenmesi sünnet, ama başkası yoksa onu kabullenmesi vaciptir. Ayrıca onu teslim alan kişi onu korumaya özen göstermeli ve kendi kusurundan dolayı ona bir zarar gelirse onu tazmin ile yükümlüdür.

Delilik, baygınlık ve ölüm yahut kişinin artık ona bakmayacağını bildirmesiyle vedia akdi son bulur.

Bilindiği gibi Şafii Mezhebi´nde köpek büyük necislerden sayılır. Ama kendisinden fayda sadır olacak herhangi bir şeyin beslenmesi, temlik edilmesi caizdir. Bu nedenle vedia olarak birine bırakılan emanetler içerisinde köpek olsa dahi kişinin imkanları dahilinde o müslüman kardeşine yardımcı olması için o köpeğine dahi bakması sünnettir. [3]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Ebu Davud, 3535; Tirmizi, 1264.

[2] Kadı Ebu Şuca?, Ğayet?ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 373-374.

[3] Kadı Ebu Şuca?, Ğayet?ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 374.

VEDİA (EMANET)

DELİLLİ ŞAFİ İLMİHALİ

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar