Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

Rada (Süt Emzirme )

Bir kadının sütünün emilmesine veya kadının sütünü sağmakla bebe­ğe verilmesine rada denir. Şu halde bir kadının sütünü sağıp bir bebeğe içirmekle yine rada hükmü sabit olur..

Hükmü:İslam dininde bir kadının doğurduğu öz çocuğundan başka bir bebeğe kendi sütünden emzirmesi caizdir. Şu halde gerek görüldükçe, mesela bir kadının ölmesi ya da hasta olması durumunda başka bir kadı­nın o bebeği emzirmesi caiz olmakla beraber hayırlı bir iştir.

Yüce Allah (c.c.) şöyle buyurmuştur:

"Eğer güçlükle karşılaşırsanız, çocuğu başka bir kadın emzirsin." (Talak: 6/65)

Emzirmeden dolayı şu hükümler ortaya çıkar:

1- Süt annenin kendisine süt emzirdiği çocuğa nikahı haram olur.

Süt anne sebebiyle nikahı haram olanlar:

a) Emziren kadının kızı: Çünkü bu süt çocuğunun kızkardeşidir.

b) Emziren kadının kızkardeşi: Süt çocuğunun teyzesi hükmündedir.

c) Emziren kadının erkek ve kız çocuklarının kızları: Bunlar da süt emen çocuğun kız ve erkek çocuklarının hükmünde olup yiğen gibidirler.

d) Emziren kadının annesi: Bu da nine hükmündadir.

Sütbaba sebebiyle nikahı haram olanlar:

a) Süt babanın kızı:

Süt anne değil de başka bir kadının kızı olsa bile süt çocuğunun baba bir kızkardeşi hükmündedir.

b) Sütbabanın kızkardeşi: Bu da süt halası olduğu için hala hükmündedir.

c) Sütbabanın erkek ve kız çocuklarının kızları:

Bunlar da erkek veya kızkardeşlerinin kızları hükmündedir.

d) Sütbabanın annesi:

Bu da süt çocuğun süt ninesi olup nine hükmündedir.

2- Süt çocuğunun oğlunun sütannesinin kızıyla evlenmesi haramdır Çünkü bu kız sütçocuğunun oğluna hala hükmündedir.

Yine aynı şekilde süt çocuğunun oğlunun, süt annesinin kızkardeşi, çocuklarının kızları ve annesi ile de evlenmesi caiz değildir. Çünkü sütan­ne çocuğa neseb yönünden anne olsaydı bu mahremler ona haram olacak­tı ki sütanalığı da neseb analığı hükmündedir.

Sütanne sebebiyle nikahı haram olanlar Kur´an-ı Kerim´de şu ayeti Kerime ile sabittir:

"Sizi emziren (süt) analarınız, sütbacılarınız size haram kılındı." (Nisa: 4/23)

Peygamberimiz (s.a.v.) de şöyle buyurmuştur:

"Neseble nikahlanmadı haram olanlar, süt sebebiyle de haramdır." [1]

Kişinin bir anda hem neseb ve hem de radâ yönünden iki kız kardeşi veya bir kadınla o kadının teyzesi veya halasını nikâhı altında bulundur­ması haramdır.

Neseb yoluyla haram olanlar, radâ yoluyla da haramdır. Ancak bir ka­dın süt verdiği çocuğun babasına ve kardeşlerine haram değildir. Kısacası süt emen kişiye, süt emdiği kadın ile bütün kızları haramdır. Çünkü hepsi onun süt kardeşi ve süt akrabaları olur. Ama süt emenin kızkardeşleri için bu durum sözkonusu değildir.

Fıkıh kitapları süt´ kardeşliğinin sabit olabilmesi için her ne kadar em­me tabirini kullanıyorlarsa da emmek şart değildir. Ağız yoluyla alınması şartıyla bir kadının sütü sağılıp, bir çocuğa içirilse yine emmek hükmü geçerli olur. [2]



Süt Emme İle Haramlık


Süt emme yönüyle rada (haramlık) üç şartla sabit olur:

1) Süt emen kişinin iki yaşından küçük olması. Şayet emen kişi iki ya­şından büyük olduğu halde emmiş ise, rada (haramlık) sözkonusu değil­dir.

2) Örfen ayrı ayrı emzirme olarak kabul edilen beş defadan daha az ol­maması. Bir çocuk iki yaşında oluncaya kadar dört defa emzirmiş ve be­şinci defa emzirdiğinde iki yaşından büyük ise, emzirme hükmü câri ol­maz.

3) Her beş emzirmede sütün, çocuğun midesine varmış olması. Verilen süt az da olsa, yahut emzirildikten sonra kusmuş olsa, yine emzirme sayı­lır. Çünkü kusma mideden gelir. Mideye vasıl olan süt rada hükmünü ge­rektirir.

Emzirmenin beş defa mı olduğu veya daha az mı olduğu, sütün mide­sine ulaşıp ulaşmadığı yahut her beş emzirmenin çocuk iki yaşından kü­çük iken mi, yoksa büyük iken mi olduğu hususunda şüpheye düşülürse, emzirme hükmü câri olmaz. Lâkin takva, bu durumda olan kız ile erkeğin evlenmemeleridir. [3]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Buhari, 2553; Müslim, 4144.

[2] Kadı Ebu Şuca?, Ğayet?ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 441-443.

[3] Kadı Ebu Şuca?, Ğayet?ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 443.

Eserin yazarı: Kadı Ebu Şuca Eser: DELİLLİ ŞAFİ İLMİHALİ