Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

Ticaret Mallarının Zekatı

Ticaret için alınan mal (altın, gümüş veya nakdi paradan hangisi ile alınmışsa) sene sonunda onunla değerlendirilerek, kırkta bir zekat olarak çıkarılır.



Ticaret Malı Ve Zekatı


Ticaret, kazanmak maksadıyla elde edilen mallardır. Ticaret malı ise gümüş, altın ve para olmayan mallardır.

Ticaret, muayyen olmayan bir malın çeşidine mahsus olmayıp, kâr el­de etmek amacıyla elden ele değiştirilen, taşınır taşınmaz her çeşit meşru maldır.

Ticaret mallarında zekatın farziyetine delil. Allahu Teala şöyle buyur­muştur: "Ey iman edenler! Kazandıklarınızın helal ve iyisinden verin" (Bakara: 2/267)

Semure bin Cündüp (r.a) şöyle demiştir: "Allah resulü ticaret malı olarak kazandığımız her şeyden zekat vermemizi emrederdi." [1]

Ticaret mallarının değeri nisab miktarının altın da olsa ve bu mallar is­ter menkul ister gayri menkul veya ister hayvan olsun üzerinden bir sene geçtikten sonra gümüşle alınmışsa gümüşle, altınla alınmışsa altınla de­ğerlendirilir. Eşya ile alınmışsa o beldede gümüş ve altından hangisi daha çok tedavülde ise onunla değerlendirilir. İkisi de eşit seviyede tedavülde ise ve bunlardan birine göre nisaba ulaşıyorsa kişi dilediğini esas alır.

Şav -t malların bir kısmım para ile almış ve b´r kısmıır ia eşya ile al­mışsa ner kısuv. kendi hükmüne tabidir. Bunlar aisaba ulaşıyorsa .virkta bir zetcal olarak çıkarılması gerekir. Nisabtan fazla olan miktalarr da bu­na göre değerlendirilerek zekatı verilir.



Ticaret Mallarında Zekatın Vücubunun Şartları


Ticaret mallarında zekatın vacio olması ici1" gerekli olan şartlar şunlardır:

1- Satın atma gibi bir alış-verişle o mala sahip olmak. Ticaret malında esas olan alış-veriştir. Bu nedenle ticaret malında zekatın farz olması için gerekli olan ilk şart malın ticaret amacıyla elde edilmiş olması gerekir.

2- Tutarım öderken bu alış-verişı ticaret niyetiyle yapmış olmak. Ticaret malı elde edildiği an tutan ödenince ticaret niyetinin olması şarttır. Eğer başka amaçla alınmışsa ticaret malı sayılmaz.

3- Sırf biriktirmek niyyetiyle alınmamış olması. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi malın sadece ücaret amacıyla elde edilmiş olması gerekir.

4- Ticaret mallarına sahip olduktan sonra üzerinden bir yılın geçmesi. Ancak bu mallar belli bir parayla alınmış ve bu miktar nisaba baliğ bir kısmıyla alınmış ve paranın geri kalanı kendi mülküyle bunların yarısıy­la ticaret mallarını almışsa, o zaman yılın başlangıcı ticaret mallarına sa­hip oluşundan itibaren değil, paraya sahip oldupn ™dan itibaren başlar.

5- Yıl sonunda bu malların değerinin nisaba ulaşmasıdır.Ticaret malla­rının değeri nisabtan az olur ama yanındaki paralar onlara ilave edildiğin­de nisaba ulaşıyorsa yine zekat verilir.

Meselâ yanında yüz dirhem bulunur ve bunun yarısıyla ticaret malı al-mış´ve sene sonunda ticaret mallarının değeri yüz elli dirheme ulaşacak olursa, yine zekat düşer ve yanında kalmış olan elli dirhem bunlara ilave edilerek hepsinin zekatı verilir.

6- Yıl içerisinde kendisiyle değerlendirildiği paraya dönüşüp bu para­nın nisab miktarından aşağı olmaması.

Eğer sene içerisinde paraya dönüşür ve bu para nisab miktarından aşa­ğı olacak olur. sonra da bu paralarla ticaret niyetiyle mal alacak olursa; yıl, bu malı aldığı andan itibaren başlar.

Ticaret malı kendisinde zekatın vacib olduğu bir mal ise, (koyun veya hurma), yani zekata tabi olan mal, zekat nisabına ulaşmış ama değer ola­rak nisaba ulaşmıyorsa; mesela kırk koyun olup değeri nisab miktarını doldurmuyorsa, koyun olarak zekatı verilir.

Değeri nisaba ulaştığı halde kendisi nisaba ulaşmıyorsa, bu defa tica­ret malı olarak zekatı verilir.

Mesela otuzdokuz koyun olup değeri nisab miktarına ulaşıyorsa, tica­ret malı olarak zekatı çıkarılacaktır. Eğer her iki yönden nisab miktarına ulaşıyorsa; mesela koyunların sayısı kırk olup değerleri de nisaba ulaşı­yorsa ve her iki durum açısından aynı anda yıl doluyorsa, değerinden ze­kat çıkarılacaktır. Ama ticaret malı olarak yılını daha önce dolduruyorsa, o yıl için ticaret malı olarak zekatı çıkarılacak ve diğer yıllarda değerin­den zekat verilecektir.

Mesela Recep ayının başında ticaret niyetiyle elli top kumaş almış ve altı ay sonra bunları satıp kırk koyun satın almış ve sene dolunca bu ko­yunlar değer olarak nisaba ulaşmış olsun. Böylece hem ticaret malı ola­rak, hem de bizzat zekata tabi bir mal olduğu için bu yönden de zekat ni­sabına ulaşmış olmaktadır.

Ticaret malı olarak yılını daha önce doldurmuş olmaktır. Birinci yıl, ticaret malı olarak, sonraki yıllarda ise, koyun olarak zeka­ta tabi olacaktır.

Mudarebe usulü ile ortaklığa verilen malın zekatı, hem sermaye olarak ve hem de kazanç olarak mal sahibine aittir.

Şayet zekatı ortak malın dışındaki bir maldan ödenmişse, zaten yerini bulmuştur, ama ortak maldan vermişse, kazançtan verilmiş sayılır.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ehu Davud, 1562


Eserin yazarı: Kadı Ebu Şuca Eser: DELİLLİ ŞAFİ İLMİHALİ

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

DELİLLİ ŞAFİ İLMİHALİ

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar