Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
SAFLARIN DÜZGÜNLĞÜNÜ TESBİTTE ÖLÇÜ
Cemâatle eda olunan namazlarda teşkil edilecek safların sık ve düzgün olmasını teşvik eden pekçok hadis-i şerif bulunmaktadır. Saflardaki eğriliğin kalplerin eğirileşmesine sebep olacağını haber veren Resûl-i Ekrem (s.a.v.), biz ümmetlerini uyarmış bulunmaktadır. Bu ikazlar karşısında ayak parmaklarının uçlarından hizaya gelerek saf teşkil etmek, hatalı bir yoldur. Zirâ bu uygulamaya mesned tşşkil edecek bir tek hasdis-i şerif yoktur. Ashap ve tabiinden de böyle bir rivâyet varit olmamıştır.
Şahısların yaş ve cüsseleri dikkate alınacak olursa, ayak uzunluklarında 10 em. ye varan bir fark bulunduğu müşahede olunmaktadır. O halde bu yanlışlığı önleyecek şaşmaz va şaşırtmaz ölçü nedir? Bu soruyu sünen-i Ebû Dâvûd'da rivâyet olunan üç hadis-i nebevî ile cevaplandırmak isteriz:
a) Bahsi geçen kitabın 666 rakamlı hadis-i şerifinde "Ekîmüs-sufûfe ve hâzû beynel-menâkibi ilh. Safları doğrultunuz ve omuzlardan hizaya geliniz" Buyrulmaktadır.
İmama uymaya hazırlanan cemâat, omuzlardan hizaya gelirken, kollarını yanındakilerin kollarına temas ettirerek hem saflardaki boşlukları doldurmuş, hem de saf düzgünlüğünü en uygun bir seviyeye çıkarmış olur.
b) 667 rakamlı hadis-i nebevîde "Rassû sufûfeküm ve karibu beynehâ ve hâzû beynel-ânâkı ifh.Saflarınız (tşaln birbirine kenetlenmiş duvar gibi) sağlamlaştırma . Saflarınızı yanaştırınız ve boyunlarınzı bir hizaya getiriniz'9 buyrulmaktadır(1).
Bir evvelki ile bu hadis-i şerif araımda birbirini tamamlayan ifade bütünlüğü vardır. Zirâ boyun ve omuz, aynı doğrultuda bulunmaktadır. Safta duran cemâat, bu iki uzuvdan hizaya gelecek olursa düzgünlük en üst seviyeye ulaşır ve eğrilik asgari hadde inmiş olur.
c) 662 rakamlı hadis-i şerifte, Resûlullah (s.a.v.), üç defa "Safla
rınızı doğrultunuz" buyurduktan sonra "Vallâhi le tükîmünne
sufûfeküm ev leyühâiifenhaliâhü beyne kulûbiküm Allah'a andolsun ki ya saflarınızı düzeltirsiniz veya Allah kaibleriniz arasın
da muhâlefet koyar" buyurmuştur.
Hadisin râvisi bulunan Nûmân bin Beşîr, şöyle demiştir: "Bu tenbih üzerine saftaki bir adamın, omuzunu yanındaki şansın omuzuna; (diğerinin, dizini yanındaki ferdin dizine; bir başkasının, kâbını (topuğunu) yanındaki kişinin topuğuna yapıştırdığını gördüm"^
Bu hadis-i şerifte geçen "Topuk" ile ayağın ökçesini birbirine karıştırmamak gerekir. Ökçe, ayağın yere basan kısmının arka tarafı olmaktadır. "Topuk" ise, ayak ile inciğin birleştiği mefsalın iki tarafında dışa doğru olan yumruluktur'3'.
Bu açık ve seçik beyanlar karşısında, safların düzgünlüğü için, nasıl bir usul uygulanacağında tereddüde mahal kalmamaktadır. Şâyet camideki halının üzerine çekilmiş bir çizgi veya şeriti andıran
bir şey varsa ökçenin orta kısmî bu çizginin üzerine getirilmeli ve hatalı uygulamaya son verilmelidir.
(1) Ebû Dâvûd Ce 1 s, 178-179
(2) Bakınız: Ebû Dâvûd c. 1 s. 178; Buhârî c. 1 s. 177
(3) e!-MenhePül-azbii-mevrûd c. 5 s. 53
Eserin yazarı: Mehmed Emre Eser: Müslümanca yasama sanati 3
Müslümanca yasama sanati 3
- ÖNSÖZ
- NİYYETTE ÖLÇÜ
- PEYGAMBERLERİN SAYISINI TESPİTTE ÖLÇÜ
- MÜNÂFIKIN ALÂMETLERİNİ TESBİTTE ÖLÇÜ
- İKİ YÜZLÜLÜĞÜN FARKLI TARAFLARI VE SORUMLULUK ÖLÇÜLERİ
- İHLÂS BAHSİNDE "MUHLİS" İLE "MUHLAS"I TEFRİKTE ÖLÇÜ
- İSTİBRÂ VE İSTİNCÂDA FIKHİ ÖLÇÜLER
- HAYIZ, LOHUSALIK VE İSTİHÂZA KANLARINI TEFRİKTE ÖLÇÜ
- ABDEST VE GUSULDE SAÇ,KAŞ VE BIYIKLARIN ALTINA SUYU ULAŞTIRMANIN HÜKMÜ
- ABDEST ALIRKEN PARMAK ARALARINI HİLALLAMAKTA ÖLÇÜ
- ÇIPLAK AYAK ÜZERİNE MESH EDİLİP EDİLEMİYECEĞİNDE ÖLÇÜ
- TEMİZLEME YOLLARINDAN İSTİHALEDE FIKHÎ ÖLÇÜ
- YIKANMASI KABİL OLUP DA SIKILMASI MÜMKÜN OLMAYAN NECİS ŞEYLERİ TEMİZLEMEDE ÖLÇÜ
- GÜLMENİN ABDESTİ BOZMASINDA FIKHÎ ÖLÇÜLER
- EZAN VE İKAMETİN HANGİ NAMAZLAR İÇİN MEŞRÛ VE KİMLER İÇİN SÜNNET OLDUĞUNU TESBİT VE TEFRİKTE ÖLÇÜ
- SÜNNETİ CAMİDE KILACAK KİMSENİN DİKKAT EDECEĞİ ÖLÇÜLER
- İMAMA UYAN KİMSENİN ONA TÂBİ OLACAĞI VE OLAMAYACAĞI HUSUSLARI TESBİTTE ÖLÇÜ
- SEFERE ÇIKAN KİMSE İÇİN DEĞİŞEN HÜKÜMLER
- SEFERİLERDE VATAN DEĞİŞİKLİĞİNDE ÖLÇÜ
- BEŞ VAKİT FARZ NAMAZIN EDASI İÇİN MÜSTEHAP OLAN VAKİTLER
- İFTİTAH TEKBİRİNİN SAHİH OLMASINDA ÖLÇÜ
- NAMAZLA İLGİLİ MES'ELELERDE KADIN İLE ERKEK ARASINDAKİ FARKLAR
- NAMAZI BOZMAYI MEŞRU KILAN HALLERDE FIKHÎ ÖLÇÜLER
- SAFLARIN DÜZGÜNLĞÜNÜ TESBİTTE ÖLÇÜ
- FARZ NAMAZ İÇİN KAMET GETİRİLEN BİR CAMİDE DAHA ÖNCE KENDİ BAŞINA NAMAZA DURMUŞ OLAN KİMSE NASIL HAR
- TESBİH NAMAZININ EDASINDA DİKKATE ALINACAK ÖLÇÜLER
- İKTİSAT İLE CİMRİLİĞİ TEFRİKTE İLMÎ ÖLÇÜ
- KADININ TAHSİL YAPMASINDA DİKKATE ALINACAK ÖLÇÜLER
- MÂTEM