SEFERİLERDE VATAN DEĞİŞİKLİĞİNDE ÖLÇÜ

Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

SEFERİLERDE VATAN DEĞİŞİKLİĞİNDE ÖLÇÜ

Seferî müslümanlar için aslî veya fer'î hükümlerin değişmesine tesir eden "vatan"; vatan-ı aslî, vatan-ı ikamet ve vatan-ı sükna olmak üzere üç kısma ayrılmış bulunmaktadır. Biz, bunları açıklarken ehemmiyeti zayıf olandan başlayacak ve en mühimme doğru geleceğiz. Şöyle ki:

I- Vatan-ı sükna:
Yolculukta onbeş günden az oturulan yere (şehir veya köye) "vatan-ı sükna" denilmektedir.

II-Vatan-ı ikamet:
Seferilikte onbeş gün ve daha fazla oturmaya karar verilmiş yerdir.

III-Vatan-ı aslî:
Bu isimle anılan vatan, fıkıh kitaplarında üç farklı örnekle açıklamnmış bulunmaktadır:
a) Kişinin doğduğu yer;
b) Evlenip de zevcesi ile oturduğu yer;
c) Maişetini (geçimini) temin için gidip de ayrılmadığı ve yerleşmeye karar verdiği mahaldir.

Vatan-ı aslide değişiklik bu örneklerden biri ile olur. Meselâ, doğduğu yerden başka bir memlekette evlenir ve hanımı ile birlikte orada kalırsa, dünyaya geldiği yer "vatan-ı aslî" olmaktan çıkmış olur. Fakat evlendiği kadını kendi doğum yerine getirecek olursa, doğum yeri "vatan-ı asli olarak devam eder.
Gerek memuriyetle ve gerekse sâir yollardan biri ile kazanç temini için gititği bir yeri beğenip oraya yerleşmeye kesin karar vermiş ise, artık orası kendisi için vatan-ı aslî hâline gelir.

Birden fazla vatan-ı aslî, ikinci bir kadınla evlenmekle olur. Şöyle ki: İki ayrı memlekette evlenen ve zevceleri ayrı ayrı şehirlerde bulunan kimse, bu kimse için vatan-ı aslî"dir. Şâyet bu iki şehrin birbirine olan uzaklığı 90 km. yi buluyorsa, sadece yoluculuk sırasında seferi olur<1>.

Bir kimsenin babası ve annesi, çocuğunun dünyaya geldiği yerden başka bir şehre göç etseler, oğlu ergenlik çağına ulaşmış ise ve ebeveyninin taşındığı şehirde evlenmiş değilse, doğum yeri vatan-ı aslî olarak devam eder. Baba ve annesinin vatan-ı asli değişikliği, yukarıda belirtilen şartlar muvacehesinde, çocuğu bağlamaz. Eğer o kimse küçük yaşta ise ebeveyninin taşındığı yer onun için de vatan-ı aslî durumuna gelmiş olur.

Vatan-ı ikâmet, hem misli ile, hem vatan-ı aslîye dönmekle ve hem de yeni bir yolculuğa başlamakla bâtıl olur. Vatan-ı sükna vatan-ı asliye veya vatan-ı ikamete dönmekle sakıt olduğu gibi, yolculuğa çıkmakla da bâtıl olur.

(1) Fetâyâ-i Hindiye c. 1 s. 151
(2) Sbni Âbidîn c. 1 s. 742 '

SEFERİLERDE VATAN DEĞİŞİKLİĞİNDE ÖLÇÜ

Müslümanca yasama sanati 3

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar