Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
EZAN VE İKAMETİN HANGİ NAMAZLAR İÇİN MEŞRÛ VE KİMLER İÇİN SÜNNET OLDUĞUNU TESBİT VE TEFRİKTE ÖLÇÜ
Bedenî ibadetlerden bulunan namazlarda ezan ve ikamet, mutlak manâda değil, bazı kayıt ve şartlara bağlı olarak meşru kılınmıştır. Bu mükellefiyet, namaz kılmakla vazifeli her müslüman için değil, sadece erkekler için sünnettir. Bu kayd-i ihtirazileri dikkate alarak mes'eleye açıklık getirmek istiyoruz.
A) Edasında ezan ve ikamet bulunmayan namazlar:
a) Bir kısım farz namazlar:
Cenaze namazı ve bir de şehirde olup da hasta veya hapiste olduğu için cuma namazına gidemeyen kimselerin kılacakları o günün öğle namazı, farz olduğu hâlde bunlarda ezan ve ikamet yoktur(1).
b) Vacip namazlar:
Bayram namazları vitir namazı ve nezr edilen namazlar(2).
c) Nâfile namazlar:
Beş vakit namazın evvelinde veya sonunda bulunan sünnetler, terâvih namazı; duhâ, evvâbin ve tesbih namazları; yağmur duası yapmak üzere toplanan cemâatin kılacakları namazlar ile güneş veya ay tutulması hâlinde kılınan namazlarda ezan ve ikamet yoktur.
B) Kendilerine ezan ve ikamet sünnet olmayan kimseler:
a) Kadınlar:
Hanımların kılacakları namazların ne edasında ne de kazasında ezan ve ikamet meşru değildir(3). Kadınlar bir araya gelerek namazlarım cemâatle kılacak olsalar, kendilerine ezan ve ikamet okumak lâzım gelmez. Okuyacak olsalar, mekruh bir iş yapmış sayılırlar^4).
Bu bahsi toparlayıp neticeyi şöyle ifade edebiliriz: Ezan ve ikamet, münferiden veya cemâatle edâ olunanan beş vakit farz namazın edâ ve kazası ile cumâ namazlarında sadece erkekler için sünnet-i müekkededdir. Kadınların bu namazlarda ezan ve ikâmet okumaları mekruhtur.
Hanbelî mezhebinde de kametin meşru olabilmesi için namaz kılanın erkek olması şarttır. Kadınlara ezan okumak emr olunmadığı gibi, kamet getirmek de sünnet diğildir*5).
Vehbe Zuhaylî'nin "İslâm Fıkhı Ansiklopedisi" ismi ile Türkçe'ye tercüme edilen eserin 1. cildinin 435. sahifesinde, "KAMET" başlığı altındaki paragrafta "Hanbelîler dışındaki cumhura göre* vakitlere bağlı farz namazlarla kaza namazlarında yalnız başına namaz kılan erkek ve KADINLAR İÇİN DE KAMET GETİRMEK SÜNNET-İ MÜEKKKEDEDİR" denilmektedir. Bu hükümde bir tercüme hatası yok ise zühul bulunduğu aşikârdır. Hanefî mezhebinde ve gösterdiğimiz kaynaklarda kadınların ezan okuması mekruh olduğu gibi, kılacakları namazlarda kamet getirmesinin mekruh olduğu sarahatle ifade edilmektedir. Bahsi geçen eseri okuyup da yanlış bir hükmevarmamaları için okuyucularımızın dikkatini çekmeyi zaruri bulmaktayız.
(1) İbniÂbidinc. 1 s. 357
(2) Fetâvâ-i Hindiye c. 1 s. 55
(3) Büyük İslâm İlmihâli, namazla ilgili bölüm madde 144/14; Nimet'ül-İslâm
(KMbÜS-S2fâ\) s. 59; lbn\ ton c. 1 s. 363; Nurul-ld&h s. 44
(4) Fetâvâ-i Hindiye c. 1 s. 55
(5) el-Fıkh alâ mezâhib'il-erbaa c. 1 s. 233; Merakıl-felâh s. 55
Eserin yazarı: Mehmed Emre Eser: Müslümanca yasama sanati 3
Müslümanca yasama sanati 3
- ÖNSÖZ
- NİYYETTE ÖLÇÜ
- PEYGAMBERLERİN SAYISINI TESPİTTE ÖLÇÜ
- MÜNÂFIKIN ALÂMETLERİNİ TESBİTTE ÖLÇÜ
- İKİ YÜZLÜLÜĞÜN FARKLI TARAFLARI VE SORUMLULUK ÖLÇÜLERİ
- İHLÂS BAHSİNDE "MUHLİS" İLE "MUHLAS"I TEFRİKTE ÖLÇÜ
- İSTİBRÂ VE İSTİNCÂDA FIKHİ ÖLÇÜLER
- HAYIZ, LOHUSALIK VE İSTİHÂZA KANLARINI TEFRİKTE ÖLÇÜ
- ABDEST VE GUSULDE SAÇ,KAŞ VE BIYIKLARIN ALTINA SUYU ULAŞTIRMANIN HÜKMÜ
- ABDEST ALIRKEN PARMAK ARALARINI HİLALLAMAKTA ÖLÇÜ
- ÇIPLAK AYAK ÜZERİNE MESH EDİLİP EDİLEMİYECEĞİNDE ÖLÇÜ
- TEMİZLEME YOLLARINDAN İSTİHALEDE FIKHÎ ÖLÇÜ
- YIKANMASI KABİL OLUP DA SIKILMASI MÜMKÜN OLMAYAN NECİS ŞEYLERİ TEMİZLEMEDE ÖLÇÜ
- GÜLMENİN ABDESTİ BOZMASINDA FIKHÎ ÖLÇÜLER
- EZAN VE İKAMETİN HANGİ NAMAZLAR İÇİN MEŞRÛ VE KİMLER İÇİN SÜNNET OLDUĞUNU TESBİT VE TEFRİKTE ÖLÇÜ
- SÜNNETİ CAMİDE KILACAK KİMSENİN DİKKAT EDECEĞİ ÖLÇÜLER
- İMAMA UYAN KİMSENİN ONA TÂBİ OLACAĞI VE OLAMAYACAĞI HUSUSLARI TESBİTTE ÖLÇÜ
- SEFERE ÇIKAN KİMSE İÇİN DEĞİŞEN HÜKÜMLER
- SEFERİLERDE VATAN DEĞİŞİKLİĞİNDE ÖLÇÜ
- BEŞ VAKİT FARZ NAMAZIN EDASI İÇİN MÜSTEHAP OLAN VAKİTLER
- İFTİTAH TEKBİRİNİN SAHİH OLMASINDA ÖLÇÜ
- NAMAZLA İLGİLİ MES'ELELERDE KADIN İLE ERKEK ARASINDAKİ FARKLAR
- NAMAZI BOZMAYI MEŞRU KILAN HALLERDE FIKHÎ ÖLÇÜLER
- SAFLARIN DÜZGÜNLĞÜNÜ TESBİTTE ÖLÇÜ
- FARZ NAMAZ İÇİN KAMET GETİRİLEN BİR CAMİDE DAHA ÖNCE KENDİ BAŞINA NAMAZA DURMUŞ OLAN KİMSE NASIL HAR
- TESBİH NAMAZININ EDASINDA DİKKATE ALINACAK ÖLÇÜLER
- İKTİSAT İLE CİMRİLİĞİ TEFRİKTE İLMÎ ÖLÇÜ
- KADININ TAHSİL YAPMASINDA DİKKATE ALINACAK ÖLÇÜLER
- MÂTEM