01. Konu : Sabrın Lügat Manası, Kelimenin Türetilişi Ve Çekimi

Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

01. Konu : Sabrın Lügat Manası, Kelimenin Türetilişi Ve Çekimi

Sabır, lugatta menetmek ve habsetmek manasmdadir. Sabır, insanın kendisini feryad etmekten, dilini şikayet etmekten, ellerini yüzüne, dizine vurmaktan ve elbiselerini yırtmaktan menetmesidir.

Sabır kelimesi, asabera, tasbiru, sabran» diye çekilir. Sa-bera nefsehu: «nefsini (kendini) menetti.» denir. Nitekim Allar Teala buyuruyor: «Habibim, Rabîerine dua edenlerle beraber kendini habset.» (Kehf/28)

Bir kimseyi habsettiğin zaman «sabertü fü'lanen; falanca kimseyi habsettim.» ve bir kimseyi sabretmeye teşvik ettiğin zaman «sabbertühü: onu sabra teşvik ettim.» dersin, iki kişi bir şahsı yakalamış, biri tutmuş, diğeri onu öldürmüş, bunun üzerine Resul-i Ekrem: «Katil öldürülür, tutan habsedilir.» diye buyurmuştur. Öldürülmesi için bir kimseyi tuttuğun zaman, «Sebertü'r-racule: adamı tuttum» ve yemin etmesi için habsettiğin zaman «Asbertühü.\ onu habsettim» dersin. Nitekim sahih bir hadis-i şerîfde, «Bir kimse müslüman bir kişinin mamı koparıp habsetmek (almak) için (yalan yere) yemin ederse kıyamet gününde kendisinden Cenab-ı Hakk i'raz etmiş oluğu halde O'na mülaki olur.» buyurulmuştur. Kaseme bahsindeki hadis-i şerifde de «Başkalarının yemin etmeleri için sedildikleri yerde' onu habsetme!» diye buyurulmuştur. ... Uzerine yemin edilen şeye «masbure» denir. Bir hadîs-i şe-e de, «masbure» yani koyun, tavuk gibi hayvanların ölmeleri için bağlanarak, habsedilip, ölüme terkedilmeleri yasaklanmıştır. '

«Scbtr» kelimesi, mazide üstün, müzaride esre ile «sabartü, asbirü» babından olursa daha çok kefalet manasına gelir. Kefil olana «sabir» denir, sanki kefil nefsini borç ödemek için habsetmiştir.

Arablann «usburni: bana kefil göster» sözü de bundandıı. Bazıları, «sabır» kelimesinin aslında «şiddet» ve «kuvvet» manası da vardır, bundan dolayı tedavi için kullanılan meşhur bir İlaca çok acı olduğu için «sabır» ismi verilmiştir, demişlerdir.

Asmai, «bîr kimse şiddetli bir belaya maruz kaldığında «lekiyehâ bi csbârihâ» yani «şiddetli bir belaya uğradı» denir» demiştir. Hür kadına şiddetli ve kuvvetli olduğu İçin, «ümm-i sabbre» denir. Araplar, bir kavim şiddetli bir sıkıntıya düştüğünde vckca'l-kavmü ji-emrin scbbûrin «falan kavim şiddetli bir sıkıntıya düştü» derler. Yine «sabârretü'ş-şitâi: kış çok şiddetlidir.» denir.

Bazıları, sabır; toplamak, katmak, eklemek manalarına da gelir, çünkü sabreden kendini feryad ve sızlanmaktan toplar. Aynca arpa, buğday gibi yenilecek maddelerin yığınına «sub-retu't taam» ve taş yığınına, «subaretü'l hicare» de denir demişlerdir.

Netice olarak, sabır en yaygın olarak üç manada kullanılır; «menetmek», «şiddet» ve «toplamak».

Bir kimse sabrettiği zaman «sabare: sabretti», kendini sabra zorladığı zaman, «tesabbere», sabrı kazandığı zaman «ıstabere», hasmı sabır makamında durduğu zaman «sabere», kendisini ve başkasını sabra teşvik ettiği zaman «sabbere nefsehu ve gay-rehu» denir.

Ism-i faili, usabirûn, sabbarûn, sabûrun, müsâbirûn ve mus-tabirûn» gelir. Müsabirûn, «sabere»âen mustabirun, «ıstabere» den, sabirûn «saberey>den gelir.

«Scbbarûn, sabûrun», «darrabûn» ve «darûbûn» gibi sü-lasinin mübalağa vezinlerindendir. [1]

01. Konu : Sabrın Lügat Manası, Kelimenin Türetilişi Ve Çekimi

Sabredenler ve şükredenler

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar