ÖNSÖZ

Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

İranlı ünlü şair ve mutasavvıf Ferîdeddin Attar (ölm.1221) XIII. yüzyılda yetişen ve bir çok
şairi etkileyen şahsiyetlerden biridir. Bu şairlerin başında Mevlana Celaleddin-i Rûmî, Sadî,
Hafız, Molla Camî ve Mahmud-i Şebisterî gelir. Eczacılık ve tıp ile ilgilendiği için Attar
mahlasını alan şair Horasan’da yetişmiştir. Irak, Şam, Mısır, Hicaz, Hindistan ve Türkistan’a
seyahat eden şair tasavvufta isim yapmış birçok şeyhle tanışmış ve iyi bir eğitim görmüştür.
Attar kendine ait olduğundan şüphe duymadığımız eserlerine bakıldığında hoşgörülü bir
sünnîdir.
Şair olarak daha çok mesnevî ve tasavvufi gazel türünde başarılı olmuştur. Horasan
üslubuyla Farsça kaleme aldığı eserlerinde rahat, sade ve akıcı bir dil kullanır. Mesnevilerinde
ele alacağı konuyu çerçeve hikayelere yerleştirir ve bazen bir konudan başka bir konuya
atlar.
Belli başlı eserleri:
İlahiname: 6500 beyitlik bir mesnevidir. Son olarak Abdülbaki Gölpınarlı tarafından
Türkçeye çevrilmiştir.
Esrarname: Attar’n ilk tasavvufi mesnevisi olan 26 bölümlük bu eser XV. yüzlyılda
Türkçeye aktarılmıştır.
Musibetname: Kırk bölümlük bu eserde şairin tasavvufi görüşleri derli toplu olarak
görülebilir.
Husrevname: Tasavvufi olmayan bu mesnevi bir aşk hikayesidir.
Muhtarname: Attar’ın rubailerinden oluşan bir seçkidir.
Mantıkuttayr: Vahdet-i vücud görüşünü işleyen alegorik bir eserdir. Türkçeye birkaç defa
çevirilmiş, son çevirisi Abdülbaki Gölpınarlı tarafından yapılmıştır.
Tezkiretu’l-evliya: Büyük sufilerin yaşamöykülerinden bahseden ansiklopedik mensur bir
eserdir. Birçok dile çevrildiği gibi, Türkçeye de çevrilmiş ve son çeviri Süleyman Uludağ
tarafından gerçekleştirilmiştir.
Pendname dışında ona nispet edilen eserlerin hiçbiri ona ait değildir.
Pendname: Çocuklara öğütleri içeren, bu arada dervişlere sık sık hitabedilen bu
mesnevinin Attar’a aidiyeti şüphelidir. Eserin değerlendirilmesi esnasında XIII.-XV. yüzyıllar
arasındaki islam dünyası, özellikle İran çok yönlü olarak göz önünde bulundurulmalı, o
günden bugüne nelerin değiştiği, nelerin değişmediği, nereden nereye gelindiği tarafsız bir
bakış açısıyla irdelenmelidir. Eser bugünün koşullarıyla değerlendirilecek olursa, olumlu
hususların yanı sıra, günümüze ters düşen pekçok olumsuzlukla karşılaşmamız kaçınılmaz
olacaktır. Kadına, çocuğa, eğitim anlayışına yaklaşım, batıl inançlar, çalışma, özgürlük
kavramı, araştırmanın önemi, neden-sonuç ilişkisine girmeksizin hazır bilginin ne derece doğru
olduğu gibi ana başlıklar kuşkusuz yapılacak değerlendirmeyi daha da sağlıklı kılacaktır.

ÖNSÖZ

Pendname

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar