Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

ME'MUN DEVRİNDE MUTEZİLE YÜZ BULDU

Me'mun Halife olunca Mutezile onun çevresini sardılar. Bütün haşiyesi, etrafındaki adamlar onlardandı. Onları kendine yaklaştırdı, yanına aldı. Onlara son derece saygı gösterir, ikram ve izazda bulunurdu. Hattâ rivayete göre, Mutezile'nin ileri gelenlerinden Ebû Hişam, onun yanına girince, yerinden biraz kımıldanırmış, neredeyse ona ayağa kalkacak. Halbuki ondan başka kimseye karşı böyle bir hareket yapmazmış!

Halife Me'mun'un Mutezîle'ye bu kadar meyletmesinin, bu derece onlar yanlısı olmasının sebebi şudur: Me'mun, Ebu Hüzeyl Allaf'ın talebesidir. Dinler ve Fırkalar hakkında onda okurdu. Ebû Huzeyl ise, Mutezilenin başıdır.

Me'mun, o zaman âdet olduğu üzere, milletler, dinler hakkında münakaşa ve münazara meclisleri kurup tartışmalar yapılınca, Mutezile karşılarındakilere üstün gelirler, yarışı kazanırlardı. Çünki akıllarını işleterek herşeyi incelerlerdi. Bu yüzden Me'mun üzerinde büyük tesir bırakmışlardı. Onlardan beğendiklerini kendisine muhâsib alır, onlarla konuşur, müşavere eder, istediğini vezir yapardı. Özellikle aralarından Ahmed b. Ebû Duâd'ı (240 H./854 M.) son derece tutar, onu himaye eder, lütuf ve ihsanda bulunurdu. O derece ki, kardeşi Mutasım'a onu umurunda müşavir yapmasını bile vasiyet etmiştir. Vasiyette şöyle demektedir:

"Ebû Abdullah Ahmed b. Duâd'ı kendinden ayırma, uzak tutma. Bütün işlerinde onu müşavir yap. O senin için bu mevkie lâyıktır."

Mutezile, halife nezdinde itibarlarının bu kadar arttığını görünce onun Kur'an'ın mahlûk olduğunu ilân etmesi için çalışmaya başladılar. Böylece kendi mezheblerini yayacaklar, akıllarınca umum halkın takdirini kazanacaklardı. Mutezile'nin bu arzusunu Me'mun uygun buldu ve Hicri 212/Miladi 827 yılında Kur'an'ın mahlûk olduğu görüşünü açıkladı. Ancak herkesi bu konuda serbest bıraktı. Mesele münakaşa ediliyordu. Me'mun delillerini ortaya döküyor, davasını savunuyordu. İnancında, kanaatında herkes serbestti. Kimse, uygun görmediği, aklının yatışmadığı bir düşünceyi kabule zorlanmıyordu.

Eserin yazarı: Osman Keskinoğlu Eser: Kuranı Kerim Bilgileri

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Kuranı Kerim Bilgileri

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar