Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
194) Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı (Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı, Öndeki Safları Doldurmayı, Safları Düzg
194) Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı (Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı, Öndeki Safları Doldurmayı, Safları Düzgün Ve Sık Tutmayı Emretme)
Bu bölümde 15 Hadis-i Şeriften; namazda safların melekler gibi düzenli tutulmasını, ezan okuma ve ilk safta durmanın sevabı bilinseydi kura çekilmesi gerektiğini erkeklerin en sevaplı safları ilk saf az sevaplı safların son saf olduğunu kadınlar ise en sevaplı olan son saf en az sevap kazanacakları saffında erkeklere yakın saf olduğunu, safları sıklaştırmak için ilerlemenin gerekliliğini, safların eğri büğrü değil dosdoğru tutulmasını, eğri olursa kalplerimizin de farklılaşacağını, saffın düzgün olmasının namazın mükemmel oluşunun işareti olduğunu, Rasulullah’ın arkadan da gördüğünü, safların düzgün olmamasıyla Allah'ın aramıza düşmanlık sokacağını, ilk safta bulunanlara Allah'ın rahmet meleklerinin dua ettiklerini, safları düzene koyanlara hoş davranılacağını, saflar sık tutulmaz ise araya şeytanın gireceğini, boşluk kalacaksa en son safta kalacağını saf düzenlemesinin imamın ortaya alınarak yapılmasını öğreneceğiz. [1]
1084. Câbir İbni Semüre radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem evinden çıkıp yanımıza geldi ve şöyle buyurdu:
– “Meleklerin Rableri huzurunda saf bağlayıp durdukları gibi saf bağlasanız ya!”
Bunun üzerine biz:
– Yâ Resûlallah! Melekler Rablerinin huzurunda nasıl saf bağlayıp dururlar? diye sorduk. Şöyle buyurdu:
– “Onlar öndeki safları tamamlayıp birbirine perçinlenmiş gibi bitişik dururlar.”[2]
* Saff suresi ilk ayeti ve 165. ayetinde Meleklerin saf saf dizilip Allah'ın emrini beklediklerini öğreniyoruz. Hadis-i Şerifte de bizim o melekler gibi birbirimize kenetlenmemiz gerektiğini öğrenmekteyiz. Kalplerdeki düzgünlüğün veya yamukluğun kalıplara bedenlere intikali diyebileceğimiz saf düzeni müslümanın şuur uyanıklık ve birlikteliğinin de bir göstergesidir. [3]
1085. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“İnsanlar ezan okumanın ve namazda ilk safta bulunmanın sevabını bilselerdi, sonra bunları yapabilmek için kur’a çekmek zorunda kalsalardı, mutlaka kur’a çekerlerdi.”[4]
1086. Yine Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Erkeklerin en çok sevap kazanacağı saf ilk saf, en az sevap kazanacakları saf son saftır. Kadınların en çok sevap kazanacağı saf son saf, en az sevap kazanacakları saf ise ön saftır.”[5]
* Ahzab: 33/33.ayetiyle evde oturmaları gereken kadınlara ibadet için mescidlere çıkmalarına cevaz verildiğinde bile yine erkeklerden uzak durmalarının daha fazla sevap kazandıracağı belirtilmektedir. [6]
1087. Ebû Saîd el–Hudrî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ashâbının gerilerde saf tutmaya çalıştığını gördü; bunun üzerine onlara:
“Öne doğru gelin ve bana uyun! Sizden sonrakiler de size uysunlar. Bir topluluk devamlı surette gerilerse, Allah onları geri bırakır” buyurdu.[7]
* İlim öğrenme ve sevap kazanma yerlerinden uzak durulmamalı mümkün oldukça yakından yer almalıdır. İlim, fazilet ve sevaptan uzak durmayı alışkanlık haline getirenleri Allah her yönüyle geri bırakır. Dinden ve dini işlerden uzak kalmayı tercih ettiğimiz şu günlerde Allah'ın bizi her şeyden mahrum ettiği gibi. [8]
1088. Ebû Mes`ûd radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza başlayacağımız zaman omuzlarımıza dokunarak şöyle buyururdu:
“Safları düz tutunuz. İleri geri durmayınız. Sonra kalpleriniz de birbirinden farklı olur. Aklı başında ve bilgili olanlarınız benim arkamda, onlardan sonra gelenler daha arkada, daha sonra gelenler daha arkada dursunlar.”[9]
1089. Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Saflarınızı düz tutunuz. Zira safların düz olması namazın tamam olmasını sağlayan hususlardan biridir.”[10]
Buhârî’nin bir rivayetine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Zira safların düz olması, namazın mükemmel olmasını sağlayan hususlardan biridir.”
1090. Yine Enes radıyallahu anh şöyle dedi:
Bir defasında namaz kılmak için kamet getirilmişti. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bize yüzünü döndü ve şöyle buyurdu:
“Saflarınızı dümdüz tutunuz ve birbirinize sımsıkı yapıştırınız. Zira ben sizi arkamdan da görüyorum.”[11]
Buhârî’nin başka bir rivayetinde[12] Enes, her birimiz omuzunu arkadaşının omuzuna, ayağını arkadaşının ayağına yapıştırırdı, demiştir.
* Bu hadisin son bölümünde “omuzlarımızı ve ayaklarımızı birbirine yapıştırdık” bölümüyle saflardaki düzenleme yerde ayaklarla yukarıda da omuzlarla yapılıyor. Bu gün bu hadisi tatbikatta koyan bazı müslümanlar Hacc ve Umre maksadıyla geldikleri Mekke ve Medine’de ayaklarını ayaklarına bitiştiren kimseleri kınayıp ayıplıyorlar. Bu Hadisi görmedikleri için böyle düşünüyorlar. Mekke Medine ve diğer ülkelerde ayaklarını birbirine yapıştıran kimseleri görürsek kınamayalım bu sünneti yerine getirdikleri için takdir edelim biz de öyle yapmaya çalışalım. [13]
1091. Nu`mân İbni Beşîr radıyallahu anhümâ, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim dedi:
“Saflarınızı düzeltiniz, yoksa Allah Teâlâ’nın aranıza düşmanlık sokacağını iyi biliniz.”[14]
Müslim’in bir başka rivayeti şöyledir:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem okları düzeltir gibi saflarımızı düzeltirdi. Bizim buna alıştığımızı görünceye kadar böyle yapmaya devam etti. Kendisi birgün namaza çıktı ve namaz kıldıracağı yerde durdu. Tam tekbir almak üzere iken göğsü saf hizasından dışarı çıkmış bir adam gördü. Bunun üzerine şöyle buyurdu:
“Ey Allah’ın kulları! Saflarınızı düzeltiniz; yoksa Allah Teâlâ’nın aranıza düşmanlık sokacağını iyi biliniz.”[15]
* Bu konuda hadisler pek çoktur. İslam dini; insanın iç dünyasındaki düzen ve ahengi dış dünyasına da yansıtmayı hedeflemiştir. Ümmet ve ümmetin küçük birimi cemaatte safların düzgün ve tertipli olması doğruluğun, dürüstlüğün, hedef ve gaye birliğinin alameti sayılır. (Saf: 61/4)de belirtildiği üzere Allah bu tip nitelikleri sever. Eğrilik, bölünmüşlük, parçalanmışlık, dağınıklık arzu ve emellerden meydana gelen gayesizliği de sevmez. “Safların düzenli olmayışı ruh, düşünce ve niyetlerin de düzenli olmadığının bir göstergesidir. Aynı zamanda safların tertip ve düzenine verilen değer Rasûlullah (s.a.v) in estetik ve görüntüye verdiği değeri de bize bildirmiş olur oğlu İbrahim’in vefatında kabir kazıcılarına o delikleri toprakla dolduruverin her ne kadar zararı yoksa da bakan göze zarar verir demesi de bunun bir delilidir.[16]
1092. Berâ İbni Âzib radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem göğüslerimize ve omuzlarımıza dokunarak bir baştan diğer başa safın arasında dolaşır ve şöyle buyururdu:
“İleri geri durmayınız. Sonra kalpleriniz de birbirinden farklı olur”. Ve sözlerine şöyle devam ederdi: “İlk saflarda bulunanlara Allah rahmet, melekler de dua eder.”[17]
1093. İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Saflarınızı düz tutunuz. Omuzları bir hizaya getiriniz. Aralıkları kapayınız. Saf düzeni için elinizden tutup çeken kardeşlerinize yumuşak davranınız. Şeytanın girebileceği boşluklar bırakmayınız. Allah, safları bitişik tutanların gönlünü hoş eder. Safları bitişik tutmayanlara Allah nimetlerini lutfetmez.”[18]
1094. Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Saflarınızı sık tutunuz. Safların arasını yanaştırınız. Boyunlarınızı bir hizâya getiriniz. Canımı elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, saffın boş kalmış aralıklarından şeytanın bodur, kılsız siyah koyun gibi girdiğini görüyorum.”[19]
* Tevhid inancı ve birlik beraberliğin yani cemaat olmanın gereği olarak saflarda görülmesi gereken bu ahengi peygamber efendimiz sözleriyle, elleriyle sağlamaya çalışmışlardır. Kalıpların düzene sokulmasıyla kalplerin de düzene gireceği ifade edilmiştir. Dış görünümleriyle bir araya gelemeyenlerin kalp ve kafalarıyla bir araya gelmeleri mümkün görünmemektedir. Dağınıklığımızın ve birbirimizden kopukluğumuzun sırları burada yatmaktadır. Çünkü Allah'ın dışındaki beşeri sistemler insanları parçalara cemaatlere ayırmak suretiyle daha kolay yenebileceklerini biliyorlar. En’am: 6/159 ve Kasas: 28/4 ve Rum: 30/32 ayetlerde belirtildiği gibi. [20]
1095. Yine Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Önce ilk safı tamamlayınız; sonra arkadaki safları doldurunuz. Şayet eksik kalırsa, son safta kalsın.”[21]
1096. Âişe radıyallahu anhâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Şüphesiz Allah safların sağ tarafında bulunanlara rahmet eder; melekleri de dua ederler.”[22]
1097. Berâ radıyallahu anh şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in arkasında namaz kıldığımız zaman, yüzünü bize döndüğünde sağına döndüğü için onun sağ tarafında olmayı arzu ederdik. Bir defasında bize dönünce şöyle buyurduğunu işittim:
“Rabbim! Kullarını diriltip bir araya topladığın gün, beni azâbından koru!”[23]
1098. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“İmamı ortanıza alınız ve saflardaki boşlukları doldurunuz.”[24]
* Safların tertip ve tanzim edilmesinde ehil olan kişi tam imamın arkasına durur sonraki gelenler bu kimsenin sağına sonra soluna durarak ilk saffı oluştururlar. İkinci saffa ilk duracak kimse ise imamın arkasında duranın tam arkasında yerini alacak ve gelenler aynen birinci saf gibi safları sağ taraftan başlamak üzere dolduracaklardır. Herkes sevabı fazla kazanmak için tüm safların sağ taraflarına durmak istediklerinde peygamberimiz (s.a.v.); “Saffın sağı dolduktan sonra sol tarafa geçenlere iki kat sevap verileceğini müjdelemişlerdir.”[25] Müslümanın camide saf düzeni bu on beş hadiste öğretildiği gibi olmalı ki önce cami içerisindeki birlikteliğimizi sağlayalım sonra da dışarıda birleşip tek bir cemaat haline gelebilelim. [26]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 325.
[2] Müslim, Salât 119. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 93; Nesâî, İmâmet 28; İbni Mâce, İkâmet 50.
[3] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 325.
[4] Buhârî, Ezân 9, 32, Şehâdât 30; Müslim, Salât 129. Ayrıca bk. Tirmizî, Mevâkît 52; Nesâî, Mevâkît 22, Ezân 31.
[5] Müslim, Salât 132. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 97; Tirmizî, Mevâkît 52; Nesâî, İmâmet 32; İbni Mâce, İkâmet 52.
[6] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 325.
[7] Müslim, Salât 130. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 97; Nesâî, İmâmet 17; İbni Mâce, İkâmet 45.
[8] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 325.
[9] Müslim Salât 122. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 95; Tirmizî, Salât 54; Nesâî, İmâmet 23, 25, 26; İbni Mâce, İkâmet 45.
350 de geçmişti, açıklama orada verilmişti.
[10] Buhârî, Ezân 74; Müslim, Salât 124. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 93; İbni Mâce, İkâmet 50.
[11] Buhârî, Ezân 72; Müslim, Salât 125. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 28, 47.
[12] Ezan: 76.
[13] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 326.
[14] Buhârî, Ezân 71; Müslim, Salât 127. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 93; Tirmizî, Mevâkît 53; İbni Mâce, İkâmet 50.
[15] Müslim, Salât 128.
[16] İbn Sa’d – Tabakat I – 142-143.
Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 326.
[17] Ebû Dâvûd, Salât 93. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 25.
[18] Ebû Dâvûd, Salât 93, 98.
[19] Ebû Dâvûd, Salât 93. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 28.
[20] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 327.
[21] Ebû Dâvûd, Salât 93. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 30.
[22] Ebû Dâvûd, Salât 95. Ayrıca bk. İbni Mâce, İkamet 55.
[23] Müslim, Müsâfirîn 62. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 71, Edeb 98; Tirmizî, Daavât 18.
[24] Ebû Dâvûd, Salât 98.
[25] İbni Mace İkamet 55
[26] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 327.
Eserin yazarı: İmam Nevevi Eser: Riyazü-s Salihîn
Riyazü-s Salihîn
- ÖNSÖZ
- Hadis İlmi Üzerine
- Müslümanın Hayat Ölçüleri
- 1) İhlâs Ve Niyet (Gizli Ve Açık Bütün İşlerde, Sözlerde Ve Hallerde İyi Niyet Ve İhlâs)
- 2) Tövbe (Allah’tan Af Dilemek)
- 3) Sabır (Sabrın Fazileti)
- 4) Sıdk (Doğru Sözlülük)
- 5) Allah’ın Kullarını Kontrol ve Denetimi
- 6) Takva (Yolunu Allah ve Kitabıyla Bulma)
- 7) Sağlam İman ve Allah’a Güvenip Dayanmak
- 7) Sağlam İman ve Allah’a Güvenip Dayanmak
- 8) Allah’ın Çizdiği Doğru Yolda Olmak (Hayırlı İşlere Koşmak Ve Hayra Yönelmiş Kişiyi Ciddi Ve Tered
- 9) Yaratılanların Büyüklüğü Dünya Ve Ahiret İşlerini Düşünme
- 10) Hayırlı İşlere Koşmak Ve İyilik Yapmak
- 11) Allah’ın Rızası Ve Cenneti Kazanmak İçin Gayret Etmek
- 12) Ömrün Sonlarına Doğru İyilikleri Artırmaya Teşvik
- 10) Hayırlı İşlere Koşmak Ve İyilik Yapmak
- 11) Allah’ın Rızası Ve Cenneti Kazanmak İçin Gayret Etmek
- 13) Hayır Yollarının Çok Oluşu
- 14) İbadet ve Allah’ın Emirlerine Uymada Ölçülü Olmak
- 15) İbadet Ve Hayırlı İşleri Devamlı Yapmak
- 16) Peygamber Sünnetini Ve Edeblerini Korumak
- 17) Allah’ın Hükmüne Boyun Eğmek
- 18) Dinde Meydana Getirilen Yeniliklerden (Bidatlardan) Sakınmak
- 19) İyi Veya Kötü Çığır Açanlar
- 20) Hayır Ve İyiliklere Öncülük Etmek
- 21) İyilik Ve Hayırlarda Yardımlaşma
- 22) Nasihat İkaz Ve Hatırlatma
- 23) İslamın İyi Dediklerini Emretmek, Kötü Dediklerinden Sakındırmak
- 24) Dinin İyi Dediklerini Emredip Kötü Dediklerinden Sakındırdığı Halde Sözü İle İşi Birbirine Benze
- 25) Emaneti Yerine Getirmek
- 26) Zulmün Haram Oluşu.
- 27) Müslümanların Haklarına Saygı Göstermek
- 28) Müslümanların Ayıplarını Örtmek
- 29) Müslümanların İhtiyaçlarını Karşılamak
- 30) Şefaat (Yardım Ve Aracılık Yapmak)
- 31) İnsanların Arasını Bulma
- 32) Güçsüz Müslümanlar İle Fakirlerin Ve Adı Sanı Anılmayanların Değeri
- 33) Yetim Kimsesiz Ve Zayıfları Koruyup Gözetmek
- 34) Kadınlara İyi Davranmak
- 35) Kocanın Karısı Üzerindeki Hakları 36) Ailenin Geçimi
- 37) Mü’min İyi Ve Değerli Şeyleri
- 38) Ailede Din Eğitimi
- 39) Komşu Ve Komşuluk Hakkı
- 40) Ana Babaya İyilik Ve Akrabayı Ziyaret
- 41) Ana Babaya Karşı Gelmenin Ve Akraba İle İlgiyi Kesmenin Haramlığı
- 42) Ana Babaya Dostlarına Ve İkrama Layık Kimselere İkram Etmek
- 43) Rasulullah’ın Soy Ve Sopuna İkram
- 44) Âlimlere Saygı (Âlimlere, Büyüklere Ve Fazilet Sahibi Kişilere Saygı Göstermek, Onları Başkaları
- 45) İyi Kişileri Ziyaret Edip Sohbette Bulunmak
- Müslümanın Hayat Ölçüleri Bölümü
- 46) Allah İçin Sevmek Ve Bunu Yaymak
- 47) Allah’ın Kulunu Sevmesinin İşaretleri
- 48) Fakir Ve Güçsüzlere Eziyet Etmemek.
- 49) Görünüşe Göre Hüküm Vermek Kalblerdekini Allah’a Bırakmak
- 50) Allah’ın Güç Ve Azabına Karşı Devamlı Sorumluluk Bilincinde Olmak
- 51) Allah’ın Rahmetini Ümid Etmek
- 52) Allah’tan Rahmetini Ümid Etmek
- 53) Korku İle Ümit Arasında Yaşamak
- 54) Dini Heyecan Ve Ahiret Endişesinden Dolayı Ağlamak Ve Ağlamanın Değeri
- 55) Zühdün Üstünlüğü (Dünyaya Karşı Zühdün Fazileti Dünyalığa Düşkünlüğü Azaltmaya Teşvik.
- 56) Açlık Ve Sade Yaşamanın Üstünlüğü
- 57) Kanaat Tok Gözlülük Ve Orta Yolu Seçmek (Kanaat, Tok Gözlülük, Geçimde Orta Yolu Seçmek, İnfâk E
- 58) Göz Dikmeksizin Ve İstemeyerek Sadaka Almanın Caiz Oluşu
- 59) Elinin Emeğiyle Geçinip Kimseden Bir Şey İstememek (Elinin Emeğiyle Geçinerek İffetli Yaşamayı V
- 60) Cömertlik Ve Hayır Yollarına Harcamak
- 61) Cimrilik Ve Açgözlülükten Sakınmak
- 62) Başkalarını Kendine Tercih Etmek
- 63) Ahirete Yarışırcasına Hazırlanmak
- 64) Şükreden Zenginin Fazileti
- 65) Ölümü Devamlı Hatırlamak Ve Nefsin Arzularını Dizginlemek
- 66) Kabir Ziyareti Ve Bu Ziyarette Ne Denileceği
- 67) Başa Gelenlerden Dolayı Ölümü İstemenin Doğru Olmadığı
- 68) Günahtan Sakınıp Şüpheli Şeylerden Uzak Durmak
- 69) İnsanlar Bozulup Bozukluk Artınca Bir Kenara Çekilmenin İyi Olacağı (Zaman Bozulduğunda Veya Din
- 70) İnsanlarla Bir Arada Yaşamanın Kıymeti
- 71) Alçak Gönüllü Olup Mü’minlere Kol Kanat Germek
- 72) Kibir Ve Kendini Beğenmenin Haram Oluşu
- 73) Güzel Ahlak
- 74) Acele Etmemek Yumuşak Huyluluk Ve Acımak
- 75) Hataları Bağışlayıp Bilgisizlere Uymamak
- 76) Allah Rızası İçin Eziyet Ve Sıkıntılara Katlanma
- 77) Allah’ın Dini İçin Kızmak Ve Allah’ın Dinine Yardım Etmek
- 78) İdarecilerin Emri Altındakilere Şefkatli Davranmaları Aldatıp Kötü Davranmaktan Uzak Olmaları
- 79) Adaletli Devlet İdarecisi
- 80) Günah Olmayan Koşullarda Yöneticiye İtaat
- 81) Görev Verilmedikçe İdareciliğe İstekli Olmamak
- 82) Yöneticilerin Hayırlı Kimseleri Yardımcı Edinmesi
- 83) Yöneticilik İstemekte Hırslı Olana Görev Vermemek
- Edep Bölümü..84) Utanma Duygusu (Hayâ), Değeri Ve Bu Duyguya Sahip Olmaya Teşvik Etmek
- 85) Sır Saklama
- 86) Sözünde Durup Vadini Yerine Getirmek
- 87) Alışılan İyiliklere Devam Etmek
- 88) Müslümanlara Karşı Güler Yüzlü Ve Tatlı Dilli Olmak
- 89) Anlaşılır Şekilde Konuşmak Dinleyenin Anlıyabilmesi İçin Açık Konuşmak (Karşısındakine Sözü Açık
- 89) Anlaşılır Şekilde Konuşmak Dinleyenin Anlıyabilmesi İçin Açık Konuşmak (Karşısındakine Sözü Açık
- 90) Konuşan Kimsenin Dinleyenleri Susturması
- 91) Öğüt Verirken Ölçülü Olmak
- 92) Vakar Ve Ağırbaşlılık
- 93) Namaza, İlim Meclisine Ve Benzeri İbadetlere Ağırbaşlı Ve Vakur Bir Şekilde Çağırmak
- 94) Misafire İkram Etmek
- 95) Hayırlı İşler Dolayısıyla Müjdelemek Ve Tebrik Etmek
- 96) Vedâlaşma (Yolculuk Ve Benzeri Sebeplerle Ayrılıp Gidecek Kimsenin Arkadaşıyla Vedâlaşması, Ona
- 97) İstihare Ve İstişare
- 98) Bazı İbadetleri Yapmak İçin Farklı Yolları Kullanarak Gidip Gelmek (Bayram Namazına, Hasta Ziyar
- 99) Bazı İşlerde Sağdan Başlamak
- Yemek Yeme Edebi Bölümü..100) Yemek Yeme Usûl Ve Âdâbı
- 101) Yemekte Kusur Aramayıp Onu Beğendiğini Söylemek
- 102) Yemek Sofrasında Bulunan Oruçlunun Yemek Yemediği Takdirde Ne Diyeceği
- 103) Davete Giden Kimsenin Yanına Biri Takılırsa Ne Diyeceği
- 104) Yemeği Kendi Önünden Yemek, Sofra Edebini Bilmeyene Öğretmek
- 105) Hurma Gibi Birer Birer Yenecek Meyveleri Sofradakilerin İzni Olmadan İkişer İkişer Yememek
- 106) Yemeğe Doymayan Kimse (Yediğinden Doymayan Kimsenin Ne Söyleyeceği Ve Nasıl Davranacağı)
- 07) Yemeğin Tabağın Ortasından Değil Kenarlarından Yeneceği
- 108) Bir Yere Dayanarak Yemek Yemenin Mekruh Olduğu
- 109) Sofra Ve Yemek Adabı
- 110) Kalabalıkla Yemek Yemek. 111) İçeceklerle İlgili Edepler (Kabın İçine Üflemeden Üç Defa Nefes A
- 112) Su Tulumunun Ağzından Su İçilmemesi (Su Tulumu Gibi Kapların Ağzından Su İçmenin Doğru Olmadığı
- 113) İçilecek Şeylere Üflememek Gerektiği
- 114) Ayakta Su İçilebileceği, Oturarak İçmenin İse Daha Uygun Olduğu
- 115) Topluma Su Dağıtanın En Sonra İçeceği
- 116) Temiz Kaplardan Su İçmek (Altın Ve Gümüş Olmayan Bütün Temiz Kaplardan Ve Bardak Veya Elini Kul
- Giyim Kuşam Bölümü..117) Yasaklanan Ve Tavsiye Edilen Renkler Ve Elbise Türleri
- 118) Gömlek Giymek
- 119) Giysilerin Uzunluk Ve Kısalığı (Gömleğin Yeninin, Elbisenin Ve Sarığın Ucunun Uzunluğu, Bunlard
- 120) Tevazu Sebebiyle Lüks Elbise Giymemek
- 121) Orta Halli Elbise Giymek (Bir İhtiyaç Olmaksızın Ve Şer’î Bir Maksat Bulunmaksızın Alay Edilece
- 122) İpek Giymenin Erkeklere Haram Olduğu (İpeğe Oturma Ve Dayanmalarının Erkeklere Haram, Kadınlara
- 123) Uyuz Hastalığı Olanın İpekli Giymesi Câizdir
- 124) Kaplan vb. Yırtıcı Ve Vahşi Hayvan Derisi Kullanımı (Kaplan Derisinden Yatak Yapmanın Ve Onu Eğ
- 125) Yeni Elbise Ayakkabı Ve Benzeri Bir Şey Giyince Nasıl Dua Edileceği
- 126) Elbise Giyerken De Sağdan Başlamanın Müstehap Oluşu
- Uyku Adabı Bölümü..127) Uyumanın, Yaslanıp Yatmanın, Oturmanın, Bir Toplulukta Bulunmanın Ve Rüyânın
- 128) Yatma Ve Oturma Âdâbı (Sırt Üstü Yatmak, Avret Mahallinin Açılma Korkusu Olmayınca Ayak Ayak Üs
- 129) Meclis Âdâbı (Meclis Ve Mecliste Oturma Âdâbı)
- 130) Rüya Ve Rüya İle İlgili Esaslar
- Selâm Bölümü..131) Selâmın Ve Selâmlaşmayı Yaygınlaştırmanın Fazîleti
- 132) Selam Alıp Vermenin Şekli
- 133) Selâmın Âdâbı
- 134) Selâmı Tekrarlamak (Bir Yere Tekrar Girip Çıkan Veya Aralarına Ağaç Gibi Bir Engel Girmesi Sebe
- 135) Evine Giren Kimsenin Selâm Vermesi
- 136) Çocuklara Selâm Verilmesi
- 137) Erkeğin Kadına Selâm Vermesi (Erkeğin Kendi Hanımına, Mahremlerinden Bir Kadına, Haklarında Fit
- 138) Îman Etmeyenlere Selâm Verip Almak (İnanmayanlara İlk Olarak Bizim Selâm Vermemizin Haram Olduğ
- 139) Ayrılırken Selâm Vermek (Bir Kimsenin Meclisten Kalktığı Bir Veya Daha Çok Arkadaşından Ayrıldı
- 140) Bir Eve Girerken İzin İstemenin Gereği Ve Uyulması Gereken Edepler
- 141) İzin İsterken İsmini Söylemek (İzin İsteyene “Kim O?” Denildiğinde, Bilinen Adı Veya Künyesi İl
- 142) Aksırana Yerhamükellah Demek (Aksıran Elhamdülillah Dediğinde Yerhamükellah Demenin Müstehap, A
- 143) Musafaha Yapmak (Müslümanların Birbirleriyle Karşılaşınca Musâfaha Yapmaları, Güleryüzlü Davran
- Hasta Ziyareti Bölümü..144) Hastayı Ziyaret Etmek, Cenâzeyi Uğurlamak, Cenâze Namazını Kılıp Kabre K
- 145) Hastaya Dua Etmek (Hastaya Ne Diye Dua Edilir?)
- 146) Hastanın Halini Yakınlarından Sormak
- 147) Öleceğini Anlayan Kimsenin Yapacağı Dua
- 148) Hastaya Ve Ölüm Mahkûmlarına İyi Bakmak
- 149) Hastanın Hâlini Anlatması (Hastanın, “Hastayım, Ağrım Şiddetli, Yanıyorum, Vay Başım” Gibi Sözl
- 150) Ölmek Üzere Olan Kimseye Kelime–i Tevhid Telkini
- 151) Ölünün Gözlerini Kapadıktan Sonra Söylenecek Söz
- 152) Ölünün Başında Söylenecek Söz (Ölünün Başında Söylenecek Söz Ve Cenaze Sahibinin Söyleyeceği Sö
- 153) Bağırıp Çağırmadan Ölüye Ağlamak
- 154) Ölenin Hâlini Gizlemek (Ölüde Görülen Hoşa Gitmeyen Halleri Söylemekten Kaçınmak)
- 155) Cenaze Namazı Kılmak (Cenaze Namazı Kılmanın, Kabre Kadar Giderek Cenazenin Mezara Konulmasında
- 156) Cenaze Namazında Saflar (Cenaze Namazı Kılanların Çok Olması, Cemaatin Üç Veya Daha Fazla Saf T
- 157) Cenâze Namazında Okunacak Dualar
- 158) Cenazeyi Süratli Taşımak
- 159) Ölünün Borcunu Hemen Ödemek (Ölünün Borcunu Hemen Ödemek, Onu Bir An Önce Defne Hazırlamak, Anc
- 160) Mezar Başında Vaaz Ve Nasihat Etmek
- 161) Mezar Başında Dua (Ölüyü Defnettikten Sonra Dua Ve İstiğfar Etmek, Kur’an Okumak İçin Bir Süre
- 162) Ölü Adına Sadaka Vermek Ve Ona Dua Etmek
- 163) Müslüman Ölüleri Hayırla Anmak
- 164) Küçük Çocukları Ölen Annelerin Kazanacağı Sevap
- 165) Zâlimlerin Kabirleri (Zâlimlerin Mezarları Yanından Ve Helâk Edildikleri Yerlerden Geçerken Kor
- Yolculuk Edepleri Bölümü..166) Perşembe Günü Erkenden Yolculuğa Çıkmak
- 167) Yalnız Yolculuk Yapmamak (Yolculuğa Çıkacak Olanın Arkadaş Araması Ve Aralarından Birini İtaat
- 168) Yürüyerek Yolculuk Yapmak, Konaklamak
- 169) Yol Arkadaşına Yardım Etmek
- 170) Yola Çıkarken Yapılacak Dua (Yola Çıkmak Üzere Bineğine Binerken Okunacak Dua)
- 171) Yolculukta Tekbir Ve Tesbih
- 172) Yolculukta Dua Etmek
- 173) Korku Anında Yapılacak Dua (Bir Kimsenin Yolculukta İnsanlardan Ya Da Başkalarından Korktuğu Za
- 174) Konaklama Duası (Yolcunun Bir Yerde Konakladığı Zaman Yapacağı Dua)
- 175) Çabuk Dönmek (Yolcunun, İşini Bitirdikten Sonra Ailesinin Yanına Dönmekte Acele Etmesi)
- 176) Eve Gündüz Dönmek (Yolcunun, Evine Gündüz Dönmesi, Bir Zorunluluk Olmadıkça Gece Gelmemesi)
- 177) Yolcunun Dönüşte Söyleyeceği Söz (Yolcunun Yolculuktan Dönüp Memleketini Gördüğü Zaman Söyleyec
- 178) Yoldan Dönüşte Mescide Uğramak (Yolculuktan Dönen Kişinin Doğruca En Yakın Mescide Gidip Orada
- 179) Kadının Yolculuk Yapması (Kadın İçin Tek Başına Yolculuk Yapma Yasağı)
- Faziletler Bölümü180) Kur’ân-ı Kerîm Okumanın Fazileti
- Kur’ân’ımızı, Kitabımızı Niçin Okuyoruz, Niçin Okuyacağız?
- Neye Ve Kime Uyacağız Ve Kimin Arkasından Gideceğiz?
- Allah’a Verdiğimiz Sözü Yerine Getirmek İçin Okuyacağız
- En Doğru Ve Kestirme Cennete Ulaştıran Yolun Allah Yolu Olduğu İçin Kur’ân Okuyup Okutacağız
- 181) Kur’an’ı Sık Sık Tekrarlamak Ve Unutulmaya Terketmekten Sakınmak
- 182) Sesi Kur’an’la Süslemek (Sesi Kur’an’la Süslemenin, Sesi Güzel Olandan Kur’an Okumasını İstemen
- 183) Belirli Bazı Sûre Ve Âyetleri Okumaya Teşvik
- 184) Kur’an Okuyup Müzakere Etmek Üzere Toplanmak
- 185) Abdesti Güzelce Almanın Fazileti
- 186) Ezanın Fazileti
- 187) Namazların Fazileti
- 188) Sabah Ve İkindi Namazlarının Fazileti
- 189) Camilere Gitmenin Fazileti
- 190) Namazı Beklemenin Fazileti
- 191) Cemaatle Namaz Kılmanın Fazileti
- 192) Sabah Ve Yatsı Namazlarında Cemaatte Bulunmayı Teşvik Eden Hadisler
- 193) Farz Namazlara Devam Etmenin Önemi (Farz Namazlara Devam Etmenin Emredilmiş Terketmenin İse Cid
- 194) Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı (Namazı İlk Safta Kılmanın Sevabı, Öndeki Safları Doldurmayı,
- 195) Sünnet Namazların Fazileti (Farz Namazlarla Birlikte Kılınan Sünnetlerin Fazileti Ve Miktarı)
- 196) Sabah Namazının Sünnetinin Önemi
- 197) Sabah Namazının Sünnetinin Nasıl Kılınacağı (Sabah Namazının Sünnetinin Fazla Uzatmadan Kılınac
- 198) Sabah Namazının Sünnetinden Sonra Birazcık Uzanmak (Bir Kimse Teheccüd Namazı Kılsa Da Kılmasa
- 199) Öğle Namazının Sünneti
- 200) İkindi Namazının Sünneti
- 201) Akşam Namazının Öncesi Ve Sonrası Kılınan Sünnetler
- 202) Yatsı Namazının Sünneti (Yatsı Namazının Farzından Önce Ve Sonra Kılınan Sünnetler)
- 203) Cuma Namazının Sünneti
- 204) Nâfile Namazları Evde Kılmak
- 205) Vitir Namazı (Vitir Namazı Kılmaya Teşvik, Vitrin Sünnet–i Müekkede Olduğu Ve Vitrin Vakti)
- 206) Kuşluk Namazının Fazileti (Kuşluk Namazının Fazileti, En Azının, En Çoğunun Ve Yeteri Kadarının
- 207) Kuşluk Namazının Vakti (Kuşluk Namazı Güneşin Yükselmesinden Zeval Vaktine Kadar Kılınabilir. S
- 208) Tahiyyetü’l–Mescid Namazı (Câmiye Girince Tahiyyetü’l–Mescid Namazı Kılmak, Tahiyyetü’l–Mescid
- 209) Abdest Aldıktan Sonra İki Rek`at Namaz Kılmanın Sevabı
- 210) Cuma Gününün Fazileti
- 211) Şükür Secdesi (Bir Nimete Kavuşunca Veya Bir Sıkıntıdan Kurtulunca Şükür Secdesi Yapmanın İyi B
- 212) Gece Namazının Fazileti
- 213) Ramazan Gecelerinde Terâvih Namazı Kılmak
- 214) Kadir Gecesini İhyâ Etmek (Kadir Gecesini İhya Etmenin Fazileti Ve Daha Ziyade Ramazanın Hangi
- 215) Misvak Kullanmak (Misvak Kullanmanın Ve Yaratılış Özelliklerinin Faydası)
- 216) Zekâtın Fazileti (Zekâtın Farz Olduğunu Pekiştirme, Faziletini Ve Hükümlerini Açıklama)
- 217) Ramazan Orucu (Ramazan Orucunun Farz Oluşu, Fazileti Ve Oruçla İlgili Konular
- 218) Ramazanda Cömertlik (Ramazanda Cömert Davranmak, İyilik Yapmak, Çok Hayır İşlemek Ve Özellikle
- 219) Şâban Orucu
- 220) Hilâl Görüldüğünde Yapılacak Dua
- 221) Sahurun Fazileti (Sahurun Fazileti Ve Şafak Sökmesinden Korkulmadığı Sürece Sahur Yemeğinin Gec
- 222) Oruç Açmakta Acele Etmek (Oruç Açmakta Acele Etmenin Fazileti, Ne İle Oruç Açılacağı Ve Oruç Aç
- 223) Oruçlunun Dilini Koruması (Oruçluya Dilini Ve Diğer Organlarını Yasaklardan, Çekişmekten Ve Ben
- 224) Oruca Dair Bazı Meseleler
- 225) Muharrem Orucunun Fazileti (Muharrem, Şâban Ve Haram Aylarında Nâfile Oruç Tutmak)
- 226) Zilhicce Orucu (Zilhiccenin İlk On Gününde Oruç Tutmanın Ve Diğer İbadetlerin Fazileti)
- 227) Arefe Günü Orucu (Arefe Gününde Ve Muharremin Dokuz Ve Onuncu Gününde Tutulan Orucun Fazileti)
- 228) Şevval Orucu (Şevval Ayında Altı Gün Oruç Tutmak)
- 229) Pazartesi – Perşembe Orucu.
- 230) Her Ay Üç Gün Oruç Tutmak
- 231) Oruçluyu İftar Ettirmek (Bir Oruçluyu İftar Ettirmenin Ve Kendisi Oruçluyken Yanında Yemek Yene
- İtikâf Bölümü..232) İtikâf (Ramazanın son on gününde ibadete çekilme) Bölümü
- Hac Bölümü..233) Hac İle İlgili Hadisler
- Cihad Bölümü..234) Cihadın Fazileti
- 235) Şehitlerin Âhiretteki Sevabı (Şehit Olanların Âhiretteki Sevabının Açıklanması, Kâfirlerle Sava
- 236) Köleyi Hürriyetine Kavuşturmak
- 237) Kölelere İyilik Etmek
- 238) Allah'ın Ve Efendisinin Hakkını Yerine Getiren Kölenin Fazileti
- 239) Kargaşa Ve Fitne Zamanında İbadetin Fazileti
- 240) Alış Verişle İlgili Faziletli Davranışlar
- İlim Babı241) İlmin Üstünlüğü
- İlim Babı241) İlmin Üstünlüğü
- Allah'a Hamd ve Şükür..242) Allah'a Hamd Ve Şükretmek
- Rasulullah'a Salat ve Selam Getirmek243) Peygamberimize Salat Ve Selam Getirmek
- Zikirler...244) Dua Ve Zikirler
- 245) Allah’ı Her Durumda Anmak (Ayakta İken, Otururken, Yatarken, Abdestsizken, Cünüpken Ve Hayızlıy
- 246) Yatağa Yatınca Ve Uyanınca Okunacak Dua
- 247) Allah Anılan Toplantıların Fazileti
- 248) Sabah Ve Akşam Allah’ı Zikretmek
- 249 Yatağa Girince Okunacak Dualar
- Dualar Bölümü..250) Rasûlullah'ın Hayatından Dualar
- 251) Yanında Olmayan Bir Kimseye Dua Etmek.
- 252) Dua İle İlgili Bazı Konular
- 253) Veliler Ve Kerametleri (Allah'ın Gerçek Mü'min Kullarına İkramlarından Örnekler.)
- Yasaklar..254) Sakınılması Gereken Şeyler
- 255) Gıybet Dinleme Yasağı, Gerektiğinde O Toplantıyı Terketme Gereği
- 256) Gıybetin Mübah Olabileceği Haller
- 257) İnsanlar Arasında Söz Taşımanın Yasaklığı
- 258) İdarecilere Söz Taşıma Yasağı
- 259) İki Yüzlülüğün Kötülenmesi
- 260) Yalan Söylemenin Haram Oluşu
- 261) Yalan Söylemenin Câiz Olduğu Yerler
- 262) Sözü Sağlamlaştırmaya Teşvik
- 263) Yalan Şahitliğin Şiddetle Yasak Oluşu
- 264) Belli Bir İnsan Veya Hayvana Lânet Etme Yasağı
- 265) İsim Belirtmeksizin Günahkarlara Lanet Etmenin Caiz Oluşu
- 266) Müslümana Sövme Yasağı (Haksız Olarak Bir Müslümana Söğüp Sayma Yasağı)
- 267) Ölülere Sövme Yasağı (Haksız Yere, Bid'at Ve Günahına Ortak Olmaktan Sakındırmak Gibi Dinî Bir
- 268) Müslümanlara Eziyet Etmemek Ve İncitmemek
- 269) Müslümanlara Buğuz Etme İlişki Kesme Ve Sırt Çevirmenin Yasaklığı
- 270) Bir Kimsenin Sahip Olduğu Dini Ve Dünyevi Nimetlerin Elinden Çıkmasını İstemenin Haram Kılındığ