Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

KUR'AN-I KERİMİN MEVZUU

Kur'an-ı Kerim bütün dinî esasları havidir. Onda geçmiş semavî kitapların hulâsası vardır. Dünyevî ve uhrevî hayatın kemalini vermek için gelmiştir. İnsanın bedenî ve ruhî ihtiyaçlarını tatmin eder. Maddî ve mânevî ihtiyaçların arasında tam bir âhenk yaratıp onları barıştırır. O bütün nâse inmiştir. Doğru mizan üzere halkın mesalihini korur. Saadete ulaştırmak için ne lâzımsa onları bildirir. Şüphesiz ki, bu gayelerin tahakkuku için bu Kitabı Kerim, bir takım düsturlar kuracak, talimat vazedecek, ahkâm teşrî eyliyecektir. Vaad ve vaid-lerde bulunacak, iyilik sahiplerine müjdeler verip hayra yönelterek teşvik ederken, kötülük sahiplerini de korkutacak ve ürkütecektir. Yıkacak ve kuracak,sarsacak ve takviye edecektir. Böylece kurmuş olduğu esaslar sayesinde sâliklerini lâyık oldukları yüksek şâhikalara ulaştıracaktır.
Kur'an-ı Azimüşşan, zarûriyât, hâciyât (ihtiyaçlar) ve tahsiniyat (kemaliyat) nev'inden olan yaşama vasıtalarına dair bir takım külli ve cüz'i kaideler kurmuştur. Bu ahkâmı teşri' ederken hedef tuttuğu gayeler şunlardır: Din, Akıl, Can, Mal ve Neslin muhafazası(77) Herhangi bir şer'i hükmü inceliyecek olursak gayesinin bunlardan birini korumak olduğunu görürüz. Namaz dini muhafaza içindir. İçki yasağı aklı korumak içindir. Katlin haram olması canı korumak, hırsızlığın haram edilmesi malı muhafaza etmek, zinanın haram kılınması nesli hıfz içindir.

Sonra Kur'an-ı Kerim'in vazettiği teşrîler üç esaslı hat üzerinden gider: Adem-i Harec, Taklil-i Tekâlif, Teşrîde Tedric. Yâni güçlük yapmamak, az teklif, tedricen ahkâm vazetmek. Bunların uzun boylu izah yeri Tarihi Teşri'dir.
Burada kısaca işaret ediyoruz. Bir çok naslar dinde güçlük olmadığını beyan eder.
"Sırtlarından ağır yüklerini ve üzerlerindeki bağları, zincirleri indirip atar." (A'raf Sûresi)
"Allah kimseye tâkatından fazla teklif etmez. Yarabbi bize bizden evvelkilere yüklediğin gibi ağır yük yükleme. Hem tâkat getiremiyeceğimiz yükü bize yükleme Allahım!" (Bakara Sûresi)
"Allah size kolaylık diler, size asla güçlük murad etmez. ''(Bakara Sûresi)
"Sizin üzerinize dinde hiç bir zorluk kılmamıştır." (Hac Sûresi)
"Allah sizden hafifletmek murad eder. Allah sizin üzerinize güçlük kılmak murad etmez"
Bu teşriat daima kulların mesalihine hikmet ve maslahatına binaen emir ve nehiy eder. Haram ve helâl kılar. Şu âyeti kerimelere de bakın:
"Sana kendilerine neler helâl kılındığını soruyorlar. De ki: Size tayyibatı helâl kılınmıştır."
"De ki: Rabbim âşikâr ve saklı her nevi fevahişi, çirkinlikleri haram etmiştir."
"Onlara tayyibatı, hoş şeyleri helâl eder, habaisi, murdar şeyleri de haram kılar."
''De ki: Allahın kulları için çıkardığı ziynetleri, rızkın en temiz ve iyilerini kim haram etti? De ki, bunlar hep dünya hayatında iman edenler içindir, kıyamet gününde de hassaten onlar içindir."
Kur'an-ı Kerim işte böyle dinî ve dünyevî hayatın esaslarını vazeder. Birini, diğeri uğrunda feda etmez. Vazettiği şu esaslar ne mühimdir:

1-Akideleri dalâletten kurtarır.
2-Vicdanlara tahakkümü kaldırır,
3- Hurafeleri, bâtıl itikatları temizleyip taklit putlarını yıkar,
4-Allah ile kulu arasına başkalarını sokmaz,
5-En mükemmel ibadet şekli verir,
6-İnsanlar arasında tam müsavat kurar, hukuku ibadı korur,
7-Aradan ırk farklarını kaldırarak bütün insanlığın birliğini ilân eder,
8- Ayât-ı Kevniyeye, varlığa bakarak Allahın kudret ve birliğini anlatır.
9- Kâinattaki nimetlerden insancasına faydalanıp daha iyi bir hayat yaşama yolu gösterir.
10- İnsanlar arasında fazilet hislerini yayarak insanı kâmil yaratıp meseli a'lâ verir. Faziletlerle süslü, resiletlerden temiz bir hayırlı ümmet ile faziletli bir medeniyet vücuda getirir.
İşte Kur'an'ın istediği insanlık cemiyeti, insanlık kitlesi böyle olacak! Mısırlı Şeyh Muhammed Hudarî "Tarihi Teşri" inde Kur'an'ın mevzuunu şöyle tayin eder:
1- Hukukul Allah: Allah ile kulu arasındaki ibadet, ki bunlar savm ve salât gibi sırf bedenî olur; zekât gibi içtimaî, malî olur; hac gibi içtimaî, bedenî olur. Bunlara İslâmın Şartları denir.

2- Hukuku ibad kısmı ki bunlar da aşağıdaki nevilere ayrılır:
a) Dine dâvet,
b) Aile teşkili için nizamlar, evlenme, boşanma, neseb, miras gibi.
c) Hayatta lâzım olan muamelât, alış, veriş, icare,
d) Cemiyetin nizamını bozanlara verilecek cezalar, ukubat kısmı: Hudut, kısas, tağzir gibi. Bu salâhiyet mahkemelere verilmiştir.
Müsteşriklerden Hirschfeld Kur'an'ı mevzuuna göre dört kısma ayırır:
1-Dini Tebliğ,
2-Kıssalar, tarih olayları
3-Vasıf ve tasvir, varlığı dile getirmek,
4- Hüküm ve nizam vaz' etmek. Bu en kısa bir taksimdir.
Fransız müsteşriklerinden Jules La Beaume tarafından "Koran Analyze" adiyle bir eser meydana getirildiğini ve ne maksatla yapıldığını mukaddemede söylemiştik. (78)

________

77) Şâtıbi'nin, Muvâfakat'ında bu konu çok güzel işlenmiştir.
(78) Bu eser Fransız müstemlekeciliğine rehberlik için kaleme alınmıştır. Eser "Tafsili Âyatil-Kur'anil-Hakim" adiyle Arapçaya çevrilmiştir. Bu tertibin söz taşıyan yerleri yok değil. Bu tarzda yazılan ilk eser olması ve bir müsteşrik kaleminden çıkması hataları çoğaltıyor. Biz eserin tertibini göstermiş olmak için tertip fihristini aynen veriyoruz. Eser evvelâ 18 baba bölünmüştür: (1- Tarih, 2- Muhammed, 3- Tebliğ, 4- Beni İsrail, 5- Tevrat, 6- Hıristiyanlar, 7- Mabadet-Tabiiye, 8- Tevhid, 9- Kur'an, 10- Din, 11- Akaid, 12- İbadet, 13- Şeriat, 14- İçtimaî nizam, 15-Ulûm ve fünun, 16- Ticaret, 17- Tezhibi ahlâk, 18- Necah ve Muvaffakiyet.)
Bu 18 babdaki meseleler furu' itibariyle 35O'ye baliğ olur. Her mevzua ait âyetleri bir arada zikreder ve şöyle sıralar:
1-Tarih: Ebabil, ye'cuc ve me'cuc, Zülkarneyn, Rûm.
2- Muhâmmed Aleyhisselam: Peygamberliği, Peybamberliğini te'yid, umumi inzar ve dâvet, şahsiyeti, bazı fezail ve hasaisi, Hicret, Kureyş, Medine, muhacirler.
3- Tebliğ: Dâvet, lisanı tebliğ, Peygamberler, Tevrat'taki Peygamberler, Tevrat'ta mezkûr olmayan Peygamberler, Şuayb, Zülkifl, İdris, Hûd, Salih, Ad, Tufan, Firavn, Semud, Lokman, İsmil, akideden dolayı takibat, Mesih, kelime, sağır ve dilsiz.
4-Beni İsrail: Külliyat, ahlâkları.
5- Tevrat: Külliyât, Harun, Hâbil ve Kabil, İbrahim, Adem, Karun, Davud. İlyas, Elyesa', İdris, Uzeyir, İsrail, Eyüp, Yunus, Yusuf, Lût, Musa, Nuh, Süleyman.
6- Hıristiyanlar: Külliyat, Yahya, Meryem, İsa.
7- Mabadüt-Tıbbiye: Metafizik, ruh veya nefs, kalpler, fıtrat veya garize, arzuyi nefs, vicdan, kesb ve ihtiyar, şahsî mesuliyet, kaza ve kader, Allahın fazlı, uyku.
8- Tevhid: Allahın varlığı, birliği, Sıfatı Zâtiye ve Ef'aliyesi, Kudreti, Ahiret günü, Allahın emirleri, Allah sevgisi, Allah'a tevekkül, Allah korkusu, Melekler, Cebrail, Mikâil, şeytanlar, İblis, sihir, sihrin zararı, cin, hilkat ve mahlukat, yokluk.
9- Kur'an: Kur'an, nesih, tâbir, şarihler, emsal, ashabı kehif, Kadir gecesi.
10- Din: Din, Takva, mukaddes kitaplar, îman, Allahın dostları, ehli kitap, İslâmiyet, Müs-lümanlar, Mü'minler, münafıklar, kâfirler, yalancı kafirler, putlara tapmak, mülhid kafirler, mürteciler, irtidat, nifak, zan, şehitler, mucizeler ve âyetler, dini neşretmek, ölüm, dine dâvet, taassub, şiddet, müsamaha, mücadele, fırkalar, bâtıl inançlar, hayvanlar.
11- Akaid: Vahiy, zenbi aslî, kaza ve kader, hesap günü, cehennem, cennet, azap ve sevabın ebediliği, A'raf, günah, fitne, ceza, tevbe, istiğfar, şefaat.
12- İbâdat: Sıbgatullah, namaz, zekat ve sadakalar, abdest, yemek ve gıdalar, oruç, cumar-tesi, camiler, Mekke, Kâbe, Hac, dağılmak, kurban kesmek, menasik, Allah sevgisi, papazlar, keşişler.
13-Şeriat: Kısas, afvetmek.
14- İçtimaî nizam: Adam, tavaşi, kadınlar, nikah ve evlenme, talâk, dargınlık, zina odalıklar, bekarlık, evlatlar, sütnineler, oğulluk, neseb, öksüzler, vesayet, himaye, akraba, köle, efendiler ve cariyeler, feraiz (miras), aile, Araplar, milletler, kabileler, üstün olmak, şura, şirket, halkın sultası, zulüm, gizli cemiyetler, suikasdlar, sürgün, mülk ve temlik, gümrük, açılma ve süs-lenme, ordu, gaza ve fütuhattan maksat, silaha davet, eşhürü nurum, sulh, aracılık, harp tali-matı, harplerdeki mucizat, zafer, hezimet, demir, suvari, ganimet malları, intikam, harp esir-leri, kölelik, casusluk, haberler ve istihbarat.
15- Ulûm ve fünun: İlim, heyet ilmi, takvim, gökler, rücum ve şehaplar, hıfzı sıhhat, deniz-cilik, fenler, belâgat, şairler, ensab, cehalet.
16- Ticaret: Ticaret, senet, akitler, rehin.
17- Ahlâk: Hayır, salih ameller, felah ve saadet, zühd, dost ittihazı, dostluk, teavün, ihsan, rıfk ve ihsan, sadaka ve ihsan, iffet, hüsni sülük, merhamet, insanların arasını ıslah ve barıştırmak, uyuşma, niza, nefsini tutmak, borçlanmak, afif olma, emaneti ödemek, şen ve güler yüzlü olmak, doğruluk ve istikamet, düşman, hakkaniyet, düşmandan sakınmak, selameti kalb ve iyi niyet, kardeşlik, fazilet ve afüv, ziyafet, tazarru ve huşu, adil, afüv ve gufran, ada-letle hüküm, tartı ve ölçüde dürüstlük, tevazu, itaat, barış ruhu, nası afüv, fukara ve mesakin, sebat, istikamet, nezafet, temizlik, şükür, İslam ve iz'an, yemin ve and, birleşme ve anlaşma, huşu', şehadet, hak, fazilet, adaklar, yolcular, kötü ahlâk, musibet, tecavüz, kurulmak, cim-rilik, bühtan, gazab, temenni, boşboğazlık, kötülük, inad, ifsad, alay etmek, para yedirmek (rüşvet), diğergamlık, hodgamlık, hased, israf, aldatmak, boş laflar, buğuz etmek, insan öldürmek, fahişelik, küfranı nimet, azgınlık, zulüm, sarhoşluk, kibirlenme, kıskançlık, kumar, ham fikir, korkaklık, küstahlık, habis, gıybet, yalan, maskaralık, kibir, riya, hiyanet, kendini beğenmek, husumet, israf, fuhuş, alay, hiyle, pis laflar, kötü lakapla atışmak, gulamparalık, zan, intihar, gadir, fevahiş, faiz, gurur, intikam, şarap, bağilik ve isyan, hırsızlık, hayatı dünya, ihtiyarlık, zenginlik, hikmet, kalp, temenni, niyet, şehvet, izzet.
18- Necah: Muvaffakiyet, beklenmedik iş çıkarmak, amel, şüphe ve şek, denemek, Allahın imdadı."
Selâme Efendi Muhammed de "Tertib-i Nususu Ayyez-Zikril Hakim" ünvanlı eserinde Kur'an-ı Kerim âyetlerini mevzulara göre tertib etmiştir. Kitap (H. 134 l)'de basılmıştır.




Eserin yazarı: Osman Keskinoğlu Eser: Kuranı Kerim Bilgileri

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Kuranı Kerim Bilgileri

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar