Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

İ'CAZI KUR'AN'A DAİR ESERLER

İ'cazı Kur'an'ı esaslı surette isbat eden Osman Câhız ile Abdülkâdir Cürcanî olmuştur. İlk işe başlayan Cahız'dır. Sonra Vasıti "İ'cazı Kur'an'ı" nı yazdı. Abdülkâdir Cürcani bu eseri şerhetti. Vasıti, Cahız'ın başladığını tamamlamıştı,
Cürcani de Vasıtî'nin temel attığı esas üzerine ilâve etti. Kadı Ebubekir Bakıllânî bu hususta en mükemmel eseri verdi.(65)

İ'cazı Kur'an, tefsirden bir cüz, kelâmdan bir kısım olduğu gibi bu hususa dair işte böyle müstakil eserler de meydana getirilmiştir. İ'cazı Kur'an bir bahri bîpâyân gibidir. Ona her dalan eline en kıymetli bir inci alıp çıkar. Kur'an'ın i'cazı sonsuzdur. Hadîs-i Şerifte geldiği gibi "Onun acaibi, harikulâdeliği tünkenmez."
Herhangi bir şairin eserlerine bak, içinde beliğ olanı azdır. Çoğu fesahattan, belâgattan mahrumdur. Kur'an'ın ise bütünü fasihtir. Baştan sona kadar i'caz nümunesidir. Kolay ezberlenmesi, tekrarlandıkça hoşa gitmesi, bunlar da hep Kur'an'ın i'cazına, Allah kelamı olduğuna delildir.

Yukarıda Süyuti'nin i'caz hakkında mütalaasını nakletmiştik. O Kur'an'ın mevzuuna temas ediyor, Kur'an'ı, getirmiş olduğu düstûrlar, nizamlar, prensipler itibariyle de i'cazkâr buluyordu. Bu da doğrudur. Kur'an ibadât, güzel ahlâka teşvik ederken belâgatını asla bırakmaz. Her şâir muayyen bir hususta beliğ idi. Meselâ İmrül-Kays kadın ve at tasvirinde, Nebiga harbde, A'şâ şenliğe ve şaraba, Züheyr recâ ve niyaza dair güzeldirler. Kur'an ise her hususta mucizdir.

Kur'an-ı Kerim, din ve dünya işlerini tanzim eder. İki cihan saadetini sağlar. İçtimaî bozgunluğu önler, beşeriyetin yolunu aydınlatıp onu doğru yola götürür, Hakka ulaştırır. Bâtıl evhama, yalancı esâtire, hurâfelere son verip onları silip süpürmüştür. Şirk ve ilhadı, küfür ve fesadı, zulüm ve istibdadı devirip yere sermiştir. Cahil halkın bağlandıkları putları devirmiş, boş görenekleri, zararlı gelenekleri yıkmış, kaldırmıştır. Karanlığı aydınlığa çevirmiş, felaketi bahtiyarlık yapmıştır. Ümitsizlere ümit verir, dalâlete düşmüşlere hidayet getirir. Cehaletten hakikate, zulmetten nura çıkarır. Emnüeman, sulhü-selâm ondadır. İnsanların aradığı medeniyet ve terakki yolunu açmıştır. Yepyeni bir içtimaî hayat
kurmuştur. Yeni bir fazilet yaratmış, en hayırlı ümmeti meydana çıkarmıştır. Fikirlere hürriyet, vicdanlara huzur, kalblere îman, gönüllere itminan vermiştir. Fikirleri bağlayan köstekleri çözmüş, insanlara terakki sahasını açmış, tarihi medeniyete kavuşturmuş, tekâmüle sevketmiştir. İnsanlıkta olan bu âni tekâmül ve serî tehavvülün sırrı, işte Kur'an'ın i'cazı eseridir. Bu işi, bunca şeyleri başka bir kitap yapamaz. Ruhları esaretten, insanları kölelikten kurtarmıştır. İnsan olan, Allah'tan başkasına baş eğmez. ''İyyake-na'büdü ve İyyake nes-tâin (ancak Sana kulluk ederiz ve sadece Senden yardım dileriz.)" düsturunu o getirdi. Bu yalnız Hâlika kulluk ve ondan medet ummaktır.

________

(65) İ'caza dair meşhur eserler şunlardır:


Eserin yazarı: Osman Keskinoğlu Eser: Kuranı Kerim Bilgileri

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Kuranı Kerim Bilgileri

MollaCami.Com