Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
1. İŞ
Birinci iş, şirket kurmaktır. Ticâret ortağı
insanın para kazanmakta ortağı olduğu gibi, bâzan
da, hıyânet yapınca, düşmanı olur. Hâlbuki,
dünyada kazanılan şeyler, muvakkattir. Aklı olan,
buna kıymet vermez. Hattâ, bazıları, (Geçici olan
hayr, sonsuz kalan şerden daha kıymetsizdir) dedi.
İnsanın herbir nefesi, kıymetli bir cevher gibidir ki,
bunlardan bir hazîne yapılabilir. Asl bunu hesap
etmek Îcap eder. Aklı olan kimse, hergün, sabah
namazından sonra, hâtırına hiçbirşey getirmeyip,
ortağı olan nefsine demelidir ki: (Benim sermâyem,
yalnız ömrümdür. Başka birşeyim yoktur. Bu
sermâye, o kadar kıymetlidir ki, her çıkan nefes,
hiçbir şeyle tekrar ele geçemez ve nefesler
sayılıdır, azalmaktadır. Ömr bitince, ticâret sona
erer. Ticârete sarılalım ki, vaktimiz azdır ve âhıret
uzun ise de; orada ticâret ve kâr olmaz. Bu dünya
günleri, o kadar kıymetlidir ki, ecel gelince, bir gün
izin istenir, fakat ele geçmez. Bugün, bu nîmet
elimizdedir. Aman nefsim, çok dikkat et de, bu
büyük sermâyeyi elden kaçırma! Sonra ağlamak,
sızlamak, fayda vermez. Bugün, ecelin geldiğini,
daha bir gün müsâ'ade etmeleri için, yalvardığını,
sızladığını ve sana, bir gün bağışladıklarını ve
şimdi, o günde bulunduğunu farz et! O hâlde, bu
günü elden kaçırmaktan, bununla, saadete
kavuşmamaktan daha büyük ziyân olur mu? Yarın
ölecekmiş gibi, dilini, gözlerini ve yedi azanı
haramdan koru!
Cehennemin yedi kapısı var, demişlerdir. Bu
kapılar senin yedi uzvundur. Bu uzvları haramdan
korumaz isen ve bugün ibâdet yapmaz isen, seni
cezâlandırırım! Nefis âsî, emirleri yapmak istemez
ise de, nasihat dinler ve riyâzet yapmak,
istediklerini vermemek, ona te'sîr eder. İşte nefis
muhâsebesi böyle olur. Resûlullah buyurdu ki,
(Akıllı kimse, ölmeden önce Hesabını gören,
ölümden sonra kendisine yarıyacak şeyleri yapan
kimsedir). Bir kere de buyurdu ki: (Yapacağın her
işi, önce düşün, Allahü teâlânın râzı olduğu, izin
verdiği bir iş ise, onu yap! Böyle değilse, o işten
kaç!). İşte hergün, nefis ile böyle şartlaşmalıdır.
Eserin yazarı: İmam Gazali Eser: NEFİS MUHÂSEBESİ