Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

GİRİŞ

Büyük islâm âlimi imam-ı Muhammed Gazâlî
[450] hicrî senesinde Tus şehrinde tevellüd etmiş,
505 [m. 1111] senesinde, yine orada vefât etmiştir.
Yüzlerce kitabı içinde, son yazdığı (Kimyâ-i
saadet) ismindeki kitabında, dördüncü rüknün
altıncı aslında, fârisî olarak buyuruyor ki:
Enbiyâ sûresi, kırkyedinci âyetinde meâlen,
(Kıyâmet günü terâzî kuracağım. O gün, kimseye
zulmedilmiyecektir. Herkesin, dünyada yapmış
olduğu zerre kadar iyilik ve kötülüklerini meydana
çıkarıp, terâzîye koyacağım. Herkesin Hesabını
yapmaya yetişirim) buyurdu. Bunu haber verdi ki,
herkes dünyada kendi hesabına baksın.
Peygamberimiz buyurdu ki: (Akıllı şu kimsedir ki,
günü dörde ayırıp, birincisinde, yaptıklarını ve
yapacaklarını hesap eder. İkincisinde, Allahü
teâlâya münâcât eder, yalvarır. Üçüncüsünde, bir
sanatte veya ticârette çalışıp, helâl para kazanır.
Dördüncüsünde, istirâhat eder ve mubâh olan
şeylerle kendini eğlendirip, haram şeyleri yapmaz
ve onlara gitmez). İkinci halîfe, Ömer-ül-Fârûk, [23
senesinde Medîne-i münevverede vefât etti. Hucrei
saadettedir] buyurdu ki, hesabınız görülmeden
evvel, kendinizi hesaba çekiniz! Allahü teâlâ,
meâlen buyurdu ki: (Şehvetlerinizi, [yâni nefsin
arzularını] haramlardan almamaya uğraşınız ve bu
cihâdda sebât ediniz, dayanınız!). Bunun içindir ki,
din büyükleri, bu dünyanın bir pazar yeri gibi
olduğunu ve burada, nefis ile alış-verişte
olduklarını anlamışlardır. Bu ticâretin kazancı
Cennettir. Ziyânı da Cehennemdir. Yâni kârı, ebedî
saadet, ziyânı da, sonsuz felakettir. Bunlar
nefslerini, ticâretteki ortak yerine koymuşlardır.
Ortak ile, önce şartnâme yapılır, sözleşilir. Sonra,
işlerine, sözünde durup durmadığına dikkat edilir.
Nihâyet hesaplaşılıp, hiyânet yapmışsa mahkemeye
verilir. Bunlar da, nefsleri ile, bir ortak gibi, sıra ile
şu işleri yaparlar: Şirket kurmak, onu murâkabe
edip gözetmek, muhâsebe, yâni hesaplaşmak,
mu'âkabet yâni cezâlandırmak, mücâhede yâni
onunla uğraşmak ve muâtebet yâni onu
azarlamaktır:

Eserin yazarı: İmam Gazali Eser: NEFİS MUHÂSEBESİ