Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

RİVAYE VE DİRAYE TEFSİRLERİ

Kur'an-ı Kerim'in mânasını iktiza ettikçe beyan ve tefsir eden Hazreti Peygamber Efendimizdir.

İbni Teymiye der ki: " Resulü Ekrem elfazını beyan ettiği gibi Kur'an'ın meanisini de eshaba talim buyurmuştur." Ashab bir şeyi anlayamadıkları zaman bunu Resulü Ekreme sorarlardı. O da onlara izah ve beyan ederdi. Böylece Kur'an'daki âyetlerin mânası yüksek hakikatleri, şayanı hayret

incelikleri anlayıp öğrenmiş olurlardı. Nâsih ve mensuh, sebebi nüzul, herhangi bir müşkül hususunda anlamadıklarını sorup öğrenirlerdi. Bu hususta bilinenler ağızdan ağıza naklolunurdu. Ashab, Peygamberden işittiklerine göre âyetleri beyan ve izah ederlerdi.

Bir kısım ulema seleften menkul olmayan hususlarda kendi reyleriyle Kur'an'ı tefsir etmekten çekinir, yalnız rivayete bakarlardı.

Sa'bi demiştir ki: ''Üç şey hakkında ölünceye kadar bir şey demem: Kur'an, ruh ve rey."
Meşhur Arap edebiyat âlimi Esmaîye, Kur'an'a dair bir kelime sorulunca: "Arap bunun mânası şöyledir, der; fakat Kur'an'da ve sünnette onunla ne murad edildiğini bilmem.'' derdi.
İşte Ashaptan duyulan bu rivayet tarikiyle gelen tefsirleri sonraları toplamışlar, yazıp tesbit eylemişlerdir. Bu suretle tefsir kitapları meydana gelmiştir. Kur'an-ı Kerim'in doğrudan doğruya arabî nazmından anlaşılan mânalardan başkaca, esbabı nüzul gibi, şümul ve umum mânaları vâsi olan bazı kelimelerinin bir manaya ihtisası gibi herhalde nakil ve rivayete muhtaç olup yalnız lisan kuvvetiyle, akıl ve dirayetle bilinemiyecek bir çok şeyler vardır. Bunlar ancak Kur'an nâzil olurken bulunan, hâdisatın içinde yaşayan Ashaptan ve onlardan duyanlardan işitmekle bilinir.

İbni Haldun diyor ki: 'İlimler iki sınıftır. Birisi "Tabiî ilimler" olup insan onları fikriyle bulur. Felsefe gibi düşünce ile mevzu ve mesaili kavrar, öğrenme yolunu bulur. İnsan fikir sahibi olduğundan hatâdan sevabı ayırır. İkincisi ''Ulûmu Nakliye" dir. Bunların hepsi vâzıı şer'in haberine dayanır. Bunda akla mecal yoktur. Ancak mesail ve furuu, usule tatbikte akıl rol alır."
İşte rivayet ve naklin yardımiyle bazı ulema âyetleri izah ve tefsire başlamışlardır ki, buna "Tefsiri Diraye" denir. Kur'an'dan ahkâm çıkarmak için "Tefsiri Diraye" ye lüzum vardı. "Tefsiri Diraye", "Tefsiri Rivaye" nin yardımiyle yapılıyordu. Sebebi nüzule bakıyor, nâsih ve mensuhu gözönünde tutuyordu. Tefsiri Rivaye, baştan başlamıştır, sonra Tefsiri Diraye ona dayanarak ortaya çıkmıştır.

Tefsiri Rivayenin en dertop eseri: İbni Cerir Tâberî Tef-siri" dir. Tefsiri Diraye'nin ise, Fahreddin Râzî'nin "Tefsiri Kebîr" idir. Tefsiri Rivayeye: "Me'sûr", Tefsiri Dirayeye: "Re'y Tefsiri" de denilir.


Eserin yazarı: Osman Keskinoğlu Eser: Kuranı Kerim Bilgileri

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Kuranı Kerim Bilgileri

MollaCami.Com