Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

TASAVVUF TEFSİRLERİ

Yukarıda tefsirleri Rivaye ve Diraye, Mes'ûr ve Re'iy tefsirleri olmak üzere ikiye bölmüştük. Bir de Tasavvuf tefsirleri vardır ki bunlar âyetlerin işaretinden mâna çıkarıp tefsir ederler.

Bu husustaki tefsirlerin başlıcaları şunlardır:
1-Nisaburi Tefsiri,
2- Muhiddini Arabi Tefsiri,
3- İsmail Hakkı 'nın Ruhul-Beyan'ı
4- Şahabüddin Muhammed Alûsi'nin Ruhül-Meani'si (Kısmen).
Alûsî, Nisaburi, Diraye tefsirdir ama âyetleri Diraye üzere tefsirden sonra işaret yoliyle olan nüktelere geçerler. Beyzavî de arasıra böyle şeylere girişir. Bu kabil tefsirler bazı hoş nükteler yakalar. Remiz ve işaret yoliyle temsiller getirir.
Meselâ Nisaburi "En tezbehu bakareten" tefsirinde diyor ki: "Bakara kesmek, hayvanî nefsi kesmeğe işarettir. Zira onun kesilmesinde ruhanî kalbin hayatı vardır. Cihadı Ekber budur... "Bakaratün safra" riyazet erbabının yüzlerinin sarılığına işarettir. (Fakıun levnüha) nurlu sarılıktır, donuk değil. Salihler siması öyle olur. "Lâ zelulün tüsirul-ardâ" tama' zilletine katlanmaz, dünyanın süsü, müştehiyatı peşinde koşarak hırs âletiyle yeri sürüp eşmez, "Ve lâ teskıl-hars" dünya toprağını halk yanında yüzünün suyu ile sulamaz, dünya için halka yüz suyu dökmez. Hâlik nezdinde olan mevkiinin suyunu boş yere tüketmez." İşte bu gibi nükteler çıkarır.

Sofi, Fakih, Muhaddis olan Muhiddini Arabî (H. 560-638/M. 1164-1240) Maanit-Tenzil, İ'cazül-Beyan Fit tercemeti anil-Kur'an" eserlerinin sahibidir. "Her âyetin zahrı ve bâtnı yâni tefsir ve tevili vardır. Her harfin haddi ve her haddin de bir matlaı yâni ıttıla' tepesi vardır." Hadîsini ele alarak Nususu Kur'aniyenin vaz'î ve zahirî mânalarına hiç temas etmeden işaret mânalarına dalıyor. Onu okuyan, âyetin tefsiri yalnız bu sanacak ve yanılacak. İnsanların bu gibi tasavvufi remizlere meylânı var, hoşuna gidiyor, onlar ermişler, perdenin ardını görmüşler, perdenin ardını görenlerdeniz derler, acaba ne gösterecekler diye meraklanıyor. Onun için bu gibi eserlere rağbet artıyor.

İmam-ı Gazali "İhyaül-Ulûm" unda bâtıniyenin bu gibi hallerinden Müslümanları tahzir eder. Bâtıniyenin sözlerinin şathiyyatının, tamatının bozukluğunu izah eyler.


Eserin yazarı: Osman Keskinoğlu Eser: Kuranı Kerim Bilgileri

  • Yeni Ekle
Yorumlar (0)

Kuranı Kerim Bilgileri

MollaCami.Com