Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
BAZI HADİSLER ÜZERİNDE TEFSİRLERİ
اَلْقَنَاعَةُ كَنْزٌلاَيَفْنَا
El kanaatû kenzûn lâ yefnâ
Hadîsi üzerinde buyurdular :
— Allah'ın Resûl'ü «Kanaat tükenmez hazinedir» dediler. Sonsuz mâna... Bizim gözümüzde kanaat odur ki, bir kimse çiy bir arpa ekmeği bulacak olursa, onda, ayni ekmeğin pişmişine arzu olmamalıdır. Ondan da o kadar yemelidir ki, namazda hareket kabiliyetini elde etmekten öteye geçmemelidir. Kişi şöyle geçinmelidir ki, her zaman ayni şekilde geçinmek mümkün olsun... Ve Öylesine yiyip giyinmelidir ki, kendisinden daha aşağı bir derece mevcut bulunmasın...
Ve mübarek avuçlarını açıp buyurdular :
— Bir kimseye bir avuç pirinç veya un kifayet eder. Böyle yapan, kanaat sırrını anlamıştır. Bir insan düşünün ki, çöle düşmüştür; orada ne sudan, ne ottan eser vardır. Hiç bir yerden imdat gelmek ümidi de yoktur. Böyleyken bu adamda açlık ve susuzluktan yana en küçük kaygı mevcut değildir. İşte o adam kanaatin hakikatine ermiş kabul edilebilir.
اَتَّكَبُّرُعَلَي الْمُتَكَبِّرِصَدَقَةٌ
Ettekebbüru alelmütekebbiri sadakatün
«Kibirliye kibir etmek sadakadır» mealindeki hadîsi şöyle mânalandırdılar :
— Kibir iki türlüdür : Biri kötü, öbürü iyi... Kötü kibir, Allah'ın mahlûklarına yücelik taslayıp onları hor görmektir. Makbul kibir ise, Allah'tan gayrine iltifat etmemek ve onlara yücelik tavrı takınmak... Şu incelik yönünden ki, Allah'tan gayrini hakîr
görmek ve hiç bir değere lâyık bulmamak şartı altındaki kibir... Bu kibir asıldır ve fena mertebesine ileticidir.
شَيَّبَتْنيِ سُؤرَةُ هُؤدٍ
Seyyebetnî sûretü hûdin
«Hûd Sûresi beni ihtiyarlattı» hadîsinden süzdükleri hikmet: — Hûd sûresinde istikamet emredilmiştir. İstikamet, doğruluk çetinlerin çetini bir iştir. Zira istikamet, bütün fiiller, hâller, sözler ve ahlâkta orta yeri tutmak ve onda sabit kalmaktır. O şekilde ki, bütün fiillerde zaruret dışına taşılmasın ve ifrat (fazlalık) ile tefrit (eksiklikten) korunulabilsin... Onun içindir ki «keramet ve harikalarda iş yoktur, iş istikamettedir» demişlerdir.
اَلْيَوْمَ تُسَدُّكُلُّ فُرْخَةٍ اِلاَّ فُرْجَةُ اَبِي بَكْرٍ
Seddûl-yevme tüseddû kûllûfurcetin illâ furcetü ebîbekir
«Bugün bütün kapılar (kapanır) kapansın, yalnız Ebubekrin kapısı (açık kalır) kalsın!» hadîsi üzerinde sözleri :
— Peygamber mescidinin bir çok kapısı vardı. Allah'ın Resûl'ü son demlerindeki hastalıklarında, bütün kapıların kapatılıp Hazreti Ebubekir'e ait kapının açık bırakılmasını emrettiler. Tahkik ehli bu hususta çok söz söylemişlerdir. Hüküm nisbetleri her nisbetin üzerindedir ve böyle bir günde bütün nisbetlerin kapıları kapanır da muhabbet alâkasının kapısı açık kalır. Allah'a götüren ve gayeye erdiren nisbet de aşk ve muhabbetten başkası değildir.
«Reşahat» sahibi :
— «Hâcegân» yolunun çıkış noktası Hazreti Ebubekir olduğuna göre onların da nisbetlerindeki başlıca farika ve şiar aşk ve muhabbettir. Hoca Ubeydullah Taşkendî hazretleri bu noktayı belirttikten sonra «bütün dâva bu nisbeti kaybetmemektir!» buyurdular.
لِي مَعَ اَللَّهِ وَقْةٌ
Li meallâhi vaktün
Hadîsinin yorumlanmasında buyurmuşlardır ki :
— Bu hadîsi, tarikat ulularından bazıları «bütün vakitleri toplayıcı devamlı ve yekpare bir zaman içinde Allah ile olduklarına, öbür kalb noktalariyle de, dünya işleri, muharebeler, zevceleri ve sahabileriyle münasebetler gibi faaliyetler üzerine bulunduklarına ait delâlet, açıktır.
Buyurmuşlardır ki :
— Miraç hadisesinde Cebrail'in muayyen bir noktadan sonra Peygamberler Peygamberine yoldaşlık imkânını kaybedip «Buradan öteye geçersem yanarım!» buyurmasındaki sır «Ben sıfatlarla beraber zât'ı müşahede makamırdayım. Bu makamdan bir parmak ucu kadar ileriye geçersem yanarım!» hikmetine bağlıdır.
اَدَّبَنِي رَبِّي فَاَحْسَنَ تَاْدِيبِي
Eddebenî rabbî fe ahsene tedibi
Mânasında buyurmuşlardır ki:
— Bu hadîsten murad, «Allah beni sevgisine uygun, güzel hasletlerle edeblendirdi.» diye belirtilebilir. Sevenle sevilen arasında büyük ahlâk teessüs edince, sevgilinin rızası uğrunda yapılmayacak ne kalır ?
Eserin yazarı: Şeyh Safiyüddin Eser: REŞAHAT
REŞAHAT
- ÖNSÖZ
- GİRİŞ :
- HOCA UBEYDULLAH TAŞKENDİ
- HOCA YUSUF HEMEDANl
- HOCA UBEYDULLAH BEKRİ
- HOCA AHMED YESEVİ-HOCAN HASAN ENDAKİ
- MANSUR ATA
- SAİD ATA
- SÜLEYMAN ATA
- HAKİM ATA
- ZENGl ATA
- UZUN HASAN ATA
- SEYYİD ATA
- İSMAİL ATA
- İSHAK HOCA
- SADB VE BEDR ATALAR
- ŞEYH CEMALEDDİN
- ABDÜLHALIK GUCDEVANI
- Abdulhalik Gucdevanî Hazretleri
- HOCA AHMED SIDDÎK :
- EVLlYA-YI KEBÎR:
- HOCA DEHKAN KILLETÎ
- HOCA ZEKİ HUDABADİ
- HOCA SOKMÂNİ
- HOCA GARİB
- HOCA EVLiYA-YI PÂRİSÂ
- HOCA HASAN SAVERÎ
- HOCA EVKETMAN
- ŞEYH SADEDDlN GUCDEVANİ
- HOCA ALİ ERGUNDANİ
- HOCA ALİ RAHMİTENİ:
- HOCA HARD :
- HOCA İBRAHİM
- HOCA MEHMED KÜLAHDUZ
- HOCA MEHMED YAVERDİ
- HOCA MEHMED BABA SEMMASÎ
- HOCA MUHAMMED SEMMASÎ
- HOCA EVLİYA-YI GARİBİ
- HOCA SÜLEYMAN KERMİNl
- HOCA MEHMED ŞAH BUHARI
- ŞEYH SADEDDlN GUCDEVANİ
- HOCA EBU SAÎD
- HOCA ARİF REYVEGERİ
- HOCA MAHMUD ENCİR FAGNEVİ
- HOCA EMİR HÜSEYİN
- HOCA SOFİ SUHARÎ
- MEVLANA DANIŞMEND ALİ
- SEYYİD EMİR KÜLÂL
- EMİR BURHAN
- EMİR HAMZA
- MEVLÂNÂ HÜSAMEDDİN BUHARI
- MEVLÂNÂ KEMAL MEYDANI
- EMİR BÜZÜRK VE EMİR HARD
- BABA ŞEYH MÜBAREK BUHARİ :
- EMİR ŞAH
- EMİR ÖMER
- MEVLÂNÂ ARİF DİKGERANİ
- MEVLÂNÂ EMİR EŞREF :
- MEVLÂNÂ IHTIYARÜDDlN :
- ŞEYH YADiGAR :
- HOCA CEMALEDDlN DEHESTANl :
- ŞEYH MUHAMMED HALİFE
- EMİR KULAN VASİ
- ŞEYH ŞEMSEDDÎN KULAN
- MEVLANA ALAEDDÎN VE ÖBÜRLERİ
- MEVLÂNÂ BAHAEDDIN KIŞLÂKİ
- HOCA BAHAEDDİN NAKŞİBEND
- HOCA MUHAMMED PÂRİSA
- HOCA EBU NASR PARÎSA
- MEVLÂNA MEHMED FÎGANZİ
- HOCA MİSAFİR HARlZEMl :
- MEVLÂNÂ YAKUP ÇERHİ
- HOCA ALÂEDDİN GUCDEVANİ
- ŞEYH SERACÜDDÎN KÜLAL PİRMESÎ
- MEVLÂNA SEYFÜDDlN MİNARÎ
- HOCA ALAEDDİN ATTAR
- HOCA HASAN ATTAR
- ŞEYH ABDÜRREZZAK
- HÜSAMEDDlN PARİSA BELHİ
- MEVLANA EBU SAİD
- HOCA ABDULLAH ISFAHANÎ
- ŞEYH ÖMER BAYEZİDİ
- MEVLANA AHMED
- DERVİŞ AHMED SEMERKANDİ
- SEYYİD ŞERİF CÜRCANİ
- MEVLÂNÂ NİZAMEDDlN HÂMUŞ
- MEVLANA SADEDDİN KAŞGARÎ
- HACE KULAN
- HACE HARD
- MEVLÂNÂ ABDURRAHMAN CAMİ
- MEVLANA ABDÜLGAFUR
- MEVLÂNÂ ŞAHABÜDDlN
- MEVLÂNÂ ALAEDDİN ÂBİZİ
- MEVLÂNÂ ŞEMSÜDDlN MUHAMMED RUCİ
- FASIL(Hoca Ubeydullah Taşkendî )
- HOCA MUHAMMED-ÜN-NAMİ
- ŞEYH ÖMER BAĞlSTANİ
- ŞEYH HAVEND TAHUR
- HOCA DAVUD
- ABRlZ BABA
- ŞEYH EBUSAİD ABRİZ
- ŞEYH BAHŞİŞ
- ŞEYH BÜRHANÜDDlN ABEİZ
- MEVLANA TACÜDDİN BERGAMÎ
- HOCA İBRAHİM ŞAŞl
- HOCA İMADÜLMÜLK
- HOCA ŞAHABEDDİN ŞAŞI
- HOCA MUHAMMED ŞÂŞİ
- HOCA UBEYDULLAH HAZRETLERİNİN DOĞUMLARI VE ÇOCUKLUKLARI:
- HOCA UBEYDULLAH HAZRETLERİNİN OLGUNLUK ÇAĞLARI:
- HOCA UBEYDULLAH HAZRETLERİNDEN TEFSİRLER VE HİKMETLER
- BAZI HADİSLER ÜZERİNDE TEFSİRLERİ
- BÜYÜKLERE AİT SÖZLER ÜZERİNDE
- BÜYÜKLERE AİT MENKIBELER ÜZERİNDE
- HOCA HAZRETLERİNİN HİKMETLERİNDEN
- HOCA HAZRETLERİNİN OKUDUKLARI ŞİİRLERDEN
- HOCA HAZRETLERİNİN KERAMET VE HARİKALARINDAN
- HOCA HAZRETLERİNİN HALK DİLİNDEKİ KERAMET VE HARİKALARINDAN
- HOCA HAZRETLERİNİN SON ANLARINDAN
- KASİDE ( Reşahat'den alınmıştır.