Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
KABİR AZABININ MÂNÂSI
Şimdi «Kabir azabını» anlatmamıza sıra geldi. Kabir azabı da iki kısımdır: Rûhanî ve cismanî. Cismanî olanı herkes bilir. Ruhanî olanı ise, kendini bilenden başkası bilmez. Ruhunun hakikatini bilmesi, kendi zâtı ile kaim [var] olması ve kıyamı için bedene muhtaç olmasını, ölümden sonra bâki olduğunu, ölümün onu yok eylemediğini, ölümün ise; gözünü, elini, ayağını, kulağını ve bütün hislerini alması olduğunu, hisleri kendisinden alınınca; hanım, evlât, mal, mülk, ev, hizmetçi, hayvan, akraba ve yakınları; hattâ yer, gök ve his ile anlaşılanların hepsinin ondan alınacağını bilmesidir. Eğer bu şeyleri seviyorsa ve kendi varlığını bunlara vermiş ise, ayrılırken zaruri olarak azabda kalır. Hepsinden vaz geçmiş ve burada hiç birine tutulmamış ise, hattâ ölmeyi arzu ediyor hâlde ise, rahata kavuşur. Allahü Teâlâ'yı sevmeyi elde etmiş, O'nun zikrine ünsiyet peyda etmiş [dostluk, ülfet meydana getirmiş] ve bütün varlığını O'na vermiş ve dünya meşguliyetini lüzumsuz ve perişan kabul etmişse, ölünce maşukuna kavuşur, üzücü ve düşündürücü şeyler aradan kalkar, mes'ud ve mesrur olur.
Şimdi, bir kimsenin kendini tanıdığı ve baki kalacağını bildiği hâlde, bütün arzu ve sevgisinin nasıl dünyada olabileceğini ve sonra, dünyadan göçünce, sevdiklerinden ayrıldığının azabı ve elemi içerisinde olacağında şüphe edip etmeyeceğini düşün! Bâhusus [hususiyle] Peygamber Efendimiz bunu haber veriyor ve buyuruyor ki: «İstediğini sev, muhakkak ki ondan ayrılacaksın».
Bir de, Allah'tan başkasını sevmeyen, dünyayı ve içerisindekileri düşman bilen, dünyadan ancak kendi azığını alan kimsenin, dünyadan giderken sıkıntıdan kurtulup, rahata kavuşacağında şüphe olup olmayacağını düşün! O hâlde bunu anlayana kabir azabının varlığında ve müttekilere olmayacağı hususunda şübhe kalmaz. Hattâ dünya, onun ve kendini tamamen dünyaya verenlerin evidir. Böyle olduğu «Dünya, mü'minlerin zindanı, kâfirlerin Cennetidir» (1), hadîs-i şerifinden anlaşılıyor.
(1) M. Zühd. I; T. Zühd. 16: C. Zühd, 3: Hm. II, 197. 323, 389, 485.
Eserin yazarı: İmam Gazali Eser: Kimyâ-i Saâdet
Kimyâ-i Saâdet
- MUKADDİME
- Giriş
- KENDİ NEFSİNİ BİLMEK
- ALLAHÜ TEALAYI TANIMAK
- DÜNYAYI TANIMAK
- ÂHİRETİ TANIMAK
- BEDEN VE RUHLA ALÂKALI CENNET VE CEHENNEM
- ÖLÜMÜN HAKİKATİ
- SENİN BENLİĞİN BU BEDENLE DEĞİLDİR
- İNSANÎ RUHUN İTİDALİNİ KORUMAK
- HAŞRIN, NEŞRİN, BA'SIN VE İADENİN MÂNÂSI
- BU DÜNYADA CENNET VE CEHENNEMİ MÜŞAHEDE
- KABİR AZABININ MÂNÂSI
- KABİR AZÂBININ HAKİKATİ VE DERECELERİ
- KABİRDEKİ EJDERHALAR BAŞ GÖZÜYLE GÖRÜLEMEZ
- KABİR AZABI HERKES İÇİN DEĞİLDİR
- KABİR AZABINDAN EMİN OLMAYI DENEME YOLU
- RUHLA ALÂKALI ÜÇ CİNS CEHENNEM ATEŞİ
- RUHANÎ ATEŞ, CİSMANÎ ATEŞTEN DAHA ACIDIR
- RUHUN DÜNYADAKİ SEYRÜSEFER MENZİLLERİ
- ZAYIF BİR ZANLA BİLE ÂHİRETİ İNKÂR CAİZ DEĞİLDİR