Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
Bazı Dinî Deyimler
1- İstihsan, bir şeyi güzel saymak ve güzel sanmaktır. Fıkıh usulünde, "Zahiren kıyası bırakıp insanların ihtiyacına daha uygun olanı almaktır." Diğer bir ifade ile: "Kolaylık için güç olanı terk etmek ve herkesin alışık olduğu işlerde, din yönünden bir müsaadeye bağlı, kolaylık tarafını arayıp benimsemek" demektir. Burada İstihsan'dan maksad, çok gerekli ve çok güzel birtakım dinî meseleleri açıklamaktır.
Dinimizin güzel gördüğü ve müstahab saydığı şeylerden her birine "Müstahsen" denir. Bunun karşıtı da "Gayr-i müstahsen"dir.
2- Kerahiyet, lûgat anlamı bakımından, zahmet, meşakkat, şiddet ve bir şeyi fena görmektir. Din deyiminde ise, yapılmaması daha iyi olan bir şeyin terk edilmeyip yapılması demektir. Buna "Kerahet" de denir. (Mükelleflerin İşleri Bölümüne bakılsın.)
3- Hazer, lûgat anlamı bakımından engellemek demektir. Mahzur yerinde kullanılır ki, yasak anlamındadır. Din yönünden yapılması yasak olan şeylere denir. Çoğulu "Mahzurat"dır.
4- İbaha, mubah kılmak, bir şeyin yapılmasını ve yapılmamasını eşit tutup caiz görmektir. Bir şeyin yapılmasına verilen izin, bir ibahadır. Bir yemekten bir kimsenin yemesine yetkili zatın verdiği iznine de "İbaha" denir. (Mükelleflerin İşleri Bölümüne Bakılsın.)
5- Zühd, birşeyden yüz çevirmek ve kaçınmak anlamındadır. Dünyaya yönelmeyip ibadet ve hayır işleri ile fazla uğraşmak demektir.
6- Vera', harama düşmek korkusu ile şüpheli şeylerden kaçınmak demektir. Buna "Takva ve ittika" da denir. Vera ve takva sahibine de "Müteverri' ve Müttakî" denir.
7- Met'umat, yenen ve içilip tadılan şeylere denir. Her yenen şeye "Taam" denir. Bunun çoğulu "Et'ime"dir.
8- Meşrubat, içilen sıvı şeylerdir. Lûgatta her içilen sıvıya "şarab" denilir. Bunun çoğulu "Eşribe"dir. Din deyimide ise şarab, sarhoşluk veren herhangi bir sıvı demektir. "Hamr" denilen içkiye de "Şarab" denegelmiştir. (Helal, haram, mubah ve mekruh tabirleri için "Mükelleflerin İşleri" bölümüne bakılsın.)
Eserin yazarı: Ömer Nasuhi Bilmen Eser: Büyük islam ilmihali
Büyük islam ilmihali
- Önsöz
- Takdim
- İtikat
- Taharet
- Namaz
- Oruç
- Zekat
- Hac
- Kurban ve Av
- Kerahet ve İstihsan
- Bazı Dinî Deyimler
- Her Müslüman İçin Öğretme ve Öğrenmenin Gerekliliği
- İslâmda Va'zın ve Öğüt Vermenin Önemi
- Mukaddesata Hürmet ve Saygı
- Din ve Muamelâtta Sözleri Kabul Edilecek ve Edilmeyecekler
- İslâmda Aile ve Akrabalık İlişkileri
- İslâmda Kazancın (Kesbin) Önemi
- Çeşitli Kazanç Yollarının Üstünlük Dereceleri
- Alış-Verişin Çeşitleri ve Kâr (Kazanç) Mikdarı
- İhtikârın Mahiyeti ve Hükümleri
- Ribanın Mahiyeti ve Nevileri
- İstikraz (Ödünç Alma) Meseleleri
- İslâmda Yapılması Yasak Şeyler
- Yenip İçilmesi Helâl Olan ve Olmayan Şeyler
- Yiyip İçme Mikdarı ve Bunların Edebleri
- Giyilmesi ve Kullanılması Gerekli ve Caiz Olup Olmayan Şeyler
- Lukataların (Buluntu Malların) Mahiyeti ve Hükümleri
- İslamda Eğlence ve Yarışmaların Hükmü
- İslamda İnsanların Hayat ve Organ Dokunulmazlığı
- Hayvanlara Yumuşak Davranmanın Gereği
- İslâmda Maddî ve Manevî Temizlik
- İslam ahlakı
- Siyer-i Enbiya
- Bu Eserin Başlıca Kaynakları