Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
DİKKAT DAĞINIKLIĞI
Çoğu zaman kendimizi okuduğumuz metne tam olarak veremeyiz. Bu durumda ya saatlerce kitabın başında hiç bir şey anlamadan vakit geçiririz. Ya da çabuk sıkılarak hemen okumayı bırakırız.
Bu durumun iki temel sebebi vardır:
a) Kişinin kendinden kaynaklanan sebepler: Psikolojik veya fizyolojik rahatsızlıklarımız, yorgunluk, ilgi eksikliği, günlük problemler vb. bu durumlar devam ederken okumaya çalışmamız nafiledir. Çünkü okusak bile anlama zayıftır.
b) Kişinin çevresinden kaynaklanan sebepler: Kitap okuduğumuz ortamın okumaya elverişli olmaması veya çevremizdeki insanların bize destek yerine köstek olmaları veya çevremizdeki menfi şartların bizi rahatsız etmesiyle okumanın veriminin düşmesi kaçınılmazdır.
Bu iki durumda genellikle şu şikayetler görülür.
1. Dikkatimi yaptığım işe veremiyorum.
2. İşlerimi yetiştiremiyorum.
3. Okuduklarımı ya da dinlediklerimi tam anlayamıyorum.
4. Her şeyi unutuyorum.
5. Bir türlü istediğim başarıyı elde edemiyorum.
Bu durumda yapılması lazım olan şey problemin kaynağını veya kaynakların çok iyi tespit edip onların ortadan kaldırılmalıdır. Dikkat dağınıklığının ortadan kaldırılmasının yollarını iki ana başlık altında toplayabiliriz.
A) DİKKAT DAĞINIKLIĞI BİZDEN KAYNAKLANIYORSA
Dikkat dağınıklığının ortadan kaldırılmasının ilk şartı teşhisi çok iyi yapabilmektir. Çünkü insanlar genellikle hatalarını görmeme ve kabul etmeme eğilimindedir. Bu durumda yapılması gerekenler şunlardır.
1. Hasta isek rahatsızlığımızı ihmal etmemeli mutlaka tedbirini almalıyız. Oysa insanlar genel olan hastalığı son raddeye getirmeden doktora gitmez. Çoğu zaman da acile kaldırılırsa problemin büyüklüğünü anlamış olur.
Psikolojik bir rahatsızlığımız varsa bunu görmezlikten gelmemiz doğru olmaz. Bu problemi kendimiz halledebiliyorsak ne ala halledemiyorsak mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.
Psikolojik rahatsızlıkların sebeplerinden bir kaçını şu şekilde açıklayabiliriz.
Yapmak isteyipde yapamadığımız bir olay
Tercih yapmak zorunda kaldığımız durumlar
Yapmak istediğimiz olaydan birini seçmek zorunda kalmamız.
Çok istediğimiz fakat yaptığımızda kötü sonuçlarına katlanmak istemediğimiz bir çok olay .
Kalıtım veya çevreden kaynaklanan sebepler.
Bu durumda olan insanlar ne yapacağını bilmezler. Anlamsız korkuları vardır. Heyecan belirtileri görülür. Aşırı güven duygusu içindeymiş görüntüsü vermeye çalışırlar, çok çabuk sinirlenebilirler, sürekli gergindirler, durgundurlar, hızlı konuşurlar, aşırı el kol hareketleri yaparlar, alıngandırlar, zamanları hiç yoktur, normal olaylara aşırı tepki verirler.
Bu durumda yapılması gereken en uygun davranış kişilik ve içinde bulunulan ortam çok iyi tanınmaya çalışılarak belli zamanlarda kas dinlendirme ve nefes egzersizleri kullanılmasıdır. Bu çözümler yetmiyorsa uzman bir kişiden yardım alınmalıdır.
3. Yorgunluk fazla ise dinlenmeyi ihmal etmemelidir. Ne yazık ki insanların çok büyük bir bölümü dinlenmenin önemini anlayamamaktadır. Aslında en büyük tembellik verimsiz çalışmadır. Çünkü kendi kendimizi kandırmış oluruz. Oysa belki kısa bir süre dinlenmek verimi çok daha fazla artıracaktır.
4. İlgisiz ve isteksiz yapılan hiçbir işten fayda gelmez. Bir işi mutlaka yapmak zorundaysak onu sevmeye çalışmalıyız. Çünkü insan sevmediği bir şeyi öğrense bile kendiliğinden o bilgiyi unutacaktır. Yarışma ödül ve ceza gibi faktörler uygulayarak yaptığımız işi zevkli hale getirebiliriz.
5. Günlük problemleri halledemiyorsak pozitif düşünmeyi öğrenmelidir. Daha önce anlatıldığı gibi çiftçi eğer sabanına takılan taşı illa kaldıracağım diye uğraşırsa hem zaman kaybeder hem de sabanı kırabilir. Bizde hayatta ufak tefek problemleri görmemeliyiz. Yani problemi çözemiyorsak onu fazla büyütmemeli hayatı normal akışına bırakarak huzurlu bir şekilde yaşamaya çalışmalıyız.
B) DİKKAT DAĞINIKLIĞI ÇEVREDEN KAYNAKLANIYORSA
Ne yazık ki insanoğlu her şeyi gönlünce yapamaz. En mükemmel şekilde yaşadığına inandığımız insanların bile bir çok eksiği vardır. Bu durumda elimizden geldiği kadar çevremizden gelen problemleri çözdükten sonra çözemediklerimize beraber yaşamaya alışmalıyız.
Bu durumda yapılacakları şöyle sıralayabiliriz:
1. Çevremizdekileri kırmadan hayır demeyi becerebilmeliyiz.
2. Hoşumuza gitmeyen davranışları desteklemeyerek ortadan kaldırmaya çalışmalıyız.
Olumlu davranışları pekiştirerek devamını sağlamalıyız.
Çevremizde okumamızın verimini engelliyecek faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır.
Çevremizi olumlu yönde değiştirmeye çalışmalıyız. Pasif kalmamalıyız.
Kişi problemleri görmezden gelerek bu problemini aşamaz. Sürekli gelişmeye açık olmalıdır. Eksikliklerini tespit ederek gerekirse uzman bir insandan da yardım alarak meselelerini ortadan kaldırmaya çalışmalıdır.
UYGULAYICIYA NOT
1.Konu öğretmen tarafından anlatıldıktan sonra ilgili yazı okunarak testi çözülür ve sonuç değerlendirilir.
2.Dikkat testi uygulanır.
3.Bir yazı seçilerek aynı kelimeden kaç tane olduğu bulunur.
4. Nefes ve kas dinlendirme egzersizleri yapılır.