Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
ÜCRETLE KUR'ÂN OKUMANIN CÂİZ OLMADIĞINDA FIKHÎ DAYANAKLAR
Hayatta bulunan bir kimse veya vefat etmiş bir şahıs için bir menfaat (para veya mal) karşılığında Kur'ân okumak câiz değildir. Çünkü ücretle okunan Kur'ân'a sevap hâsıl olmaz. Bu maksadla Kur'ân okuyan, elinde veya mülkiyetinde olmayan birşeyi satmaya kalkışan kimse gibidir.
İbni Âbidin (merhûm), okunan Kur'ân karşılığında ücret almanın câiz olmadığını Şifâül-alii ve BelPül-ğalil Fi Hükm'il-vasiyyeti Bi'l-hatemât-i ve't-Tehlil adını verdiği risalesinde açıklamış(1) ve bu mevzuda yapılacak vasiyyetin câiz olmayacağını tasrih etmiştir.^
Taat ve ibadetler hususunda bir şahsı kiralamanın câiz olmadığını da Hanefi âlimleri ittifak etmişlerdir. Zira kiralama, menfaatin satışı içindir. Sevabın satılması ise sahih ve câiz değildir. Kiralama menfaatin müşteriye satılmasıdır. Okuyana sevap verildiği ise malum değildir. Sevabın hâsıl olduğu bilinmediğine göre, okuyana ücret vermek gerekmez. Sevap hâsıl olduğu bilinse bile onu satış sahih değildir.^
Tâcüşşeria, Hidâye adlı kitabın şerhinde ücretle Kur'ân okuyan kimse için sevabı haketme (ihtimâli) yoktur, demiştir. Hidâye şerhi Aynî, "dünya için (Kur'ân) okuyan men olunur. Ücret alan da veren de günahkârdır."^ demiştir.
Sevap hâsıl olmasının şartı, okunan Kur'ân'ın Allah için ve ihlâs ile okanmuş olmasıdır. Bahsimize konu teşkil eden okuma, para için olup, Allah rızası için değildir Şayet o kimse, kendisini kiralamış olan şahsın para vermeyeceğini bilmiş olsa onun için bir harf bile okumaz/5) Onlar, Kur'ân-ı Kerimi kendileri için kazanç vâsıtası yapmışlar ve dünya servetini vesile kılmışlardır.^
Vefat eden bir kimsenin hayatta iken yapmış olduğu vasiyyeti dikkata alarak bu işi yapmaya kalkışmak da yanlıştır. Zira yapılacak böyle bir vasiyyet, İslâmî ölçülere aykırı ve bâtıldır.^
Allah Teâlâ'nın kitabı hidayet vesilesi olsun diye indirilmiştir. Onu ticaret vasıtası olarak kullanmak asla câiz değildir. Binâenaleyh bir kimse, gerek kendisi için gerekse vefat etmiş bulunan bir yakını adına sevap hâsıl olmasını arzu ediyorsa bizzat kendisi okumalıdır. Kitâbullah1! yüzünden okuma mazhariyetine erişememiş olanlar, ezberinde olan sûreleri okuyarak arzularına nâil olurlar.
(1) Hukuku İslâmiye ve Istılâhât-! Fıkhiyye Kamusu c. 5 s. 191.
(2) İbni Âbidin c. 1 s. 687.
(3) Fetâyâ-i Hâmidiye c. 2 s. 118.
(4) İbni Âbidin c. 5 s. 47.
(5) fetava-i Hâmidiye c I s. 118.
(6) İbni Âbidin c. 5 s. 47.
(7) Berika (Tarikat-i Muhammediye şerhi) c. 4 s. 325.