Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

KOMŞU HAKLARINI TANIMADA ÖLÇÜ

Toplu halde yaşayan insanların üzerinde birtakım haklar vardır. Bu hakların zamanında ve tam olarak ödenmesi gerekmektedir. İçtimaî vazifelerin en mühimlerinden biri de "komşu hakları"na riâyettir. Onları açıklamaya çalışalım:
a) Hasta olursa "geçmiş olsun"a gitmek.
b) Cenazesi olursa namazının kılınmasında ve defninde hazır bulunmak.
c) Daveti olursa ve orada dinimizin yasakladığı bir hâl de bulunmazsa icabet etmek.
d) Komşumuzun üzgün bir hâli olursa teselli etmek.
e) Yardıma muhtaç olursa destek olmak.
Bu yardım mâlî, bedenî veya fikrî olabilir. Hangi yönde faydalı olabilecek isek yardımcı olmak.
f) Hediyeleşmek.
Resûl-i Ekrem (s.a.v.), Ebû Zerr-i Ğıfârî'ye "Ey Ebû Zer, çorba pişirdiğin zaman suyunu çokça koy da komşunu da gözet"'1' buyurmuştur. Hz. Âişe (r.a.) bir rivayeti ile bu hususa bir açıklık kazandırmış bulunmaktadır. Şöyle ki: "Ey Allah'ın Resulü, dedim, benim iki komşum var. Bir tek hediye vermem gerekirse hangisine vereyim?" Rasûlullah (s.a.v.), "Kapısı itibarıyla sana en yakın olana (ver)"^ buyurdu.
Hediye vermekte komşuları bir sıralandırmaya tâbi tutalım:
1- Müslüman ve akrabamız olan komşu.
2- Akrabamızdan olmayan Müslüman komşu.
3- Gayri müslim komşu.
Bunlardan birincinin üç hakkı vardır: Din kardeşliği, akrabalık ve komşuluk hakkı. İkincinin iki hakkı vardır. Gayri müslimin sadece komşuluk hakkı vardır.
g) Komşuya eza ve cefa yapmamak.
Komşu ile ilgili haklarda bu husus büyük bir ehemmiyet arzeder. Zira olgun bir Müslüman'ın elinden ve dilinden insanlara zarar gelmez. Şayet halk onun şerrinden ve zararından emin değilse cezasını çekmeden cennete giremez.^
Resûl-i Ekrem (s.a.v.) yemin ederek ve üç defa tekrarlayarak "Vallahi iman etmiş olamaz, Allah'a andolsun ki iman etmiş olamaz, vallahi iman etmiş olamaz" buyurdu. Bunun üzerine "Ey Allah'ın Resulü, kimdir o? denildi. Peygamber (s.a.v.), "Komşusu şerrinden emin olmayan kimse"^ cevabını verdi.


(1) Müslim c. 8 s. 37.
(2) Buhârî G. 7 5.79.
(3) Bakınız: Müslim c. 1 s. 49.
(4) Buhârî c. 7 s. 78.



Alt Konulari