Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
ŞARTA TALİK OLUNAN ÜÇ TALÂKI ÇÖZMEDE FIKHÎ ÖLÇÜ
Bir kimse üç boşamayı herhangi bir şarta bağlasa buna "talâk-ı talik" adı verilir. O şart vuku bulmadıkça talâkın vâki olmayacağı bir gerçektir. Şâyet bu şarta riâyet edilmezse boşama işi, tevil ve itiraza müsait olmayacak şekilde, vukua gelmiş olur.
Bu durumun bir fek çözüm yolu vardır. Şarta bağlanan üç talâk vukû bulmadan önce, şu şekilde hareket edilecek olursa dinî ölçülere uygun bir çare bulunmuş olur. Bu sözü sarf eden, yani üç talâkı şarta talik eden koca, önce hanımını bir talâk ile boşayacak. Kadın âdet gören devrede bulunuyorsa üç hayız görerek iddetini tamamlayacak.(1) Böylece o kadın, erkeğin talâkına mahal olmaktan çıkmış olacak ve o erkeğin nikâhından en küçük bir eser kalmayacaktır. Bu durumda bulunurken o işi yaparsa talâk-ı talik yıkılmış olur.
Daha sonra o kadın, yeni bir mehir tesbit edilecek ve iki şahidin huzurunda nikâhlanacaktır. Bu tatbikatla, bir talâk hakkını kullanarak ve üç talâkın vukuunu önleyerek mes'ele çözülmüş olacaktır. Bu
mevzua değişik yönlerden yaklaşarak aynı sonuçla çözüm getiren fetvâ kitaplarından birkaç örnek sunmak istiyoruz:
a) Zeyd (isimli şahıs), "Falan işi yaparsam karım Hind üç talâk ile
boş olsun" dese, sonra o fiili işlemeden Hind'i bir talâk ile boşayıp iddet! dolduktan sonra Zeyd o fiili işleyip daha sonra Hind'i nikâhlasa,bahsi geçen şarta binâen Hind üç talâk ile boş olur mu? El cevap: 0lmaz.<3>
b) Zeyd, hanımlarına hitâben "Eğer falan şeyi yaparsanız üç talâk ile benden boş olun" deyip (sonra bu durumdan kurtulmak için)
zevcelerini talâk-ı bâyin ile boşayıp, iddeti tamam olduktan sonra o işi yapacak olursa o kadınlar Zeyd'e tekrar nikâh yapılabilir. Daha sonra o işi yapsalar üç talâk ile boş olmazlar.^
c) Zeyd; bir işi yapmamak üzere üç talâka şart etse, sonra karısını bir talâk ile boşayıp iddeti dolduktan sonra o işi yapsa boşama vâkiolmaz/5)
Bu mes'elede dikkat edilecek husus, yapılacak o talâkın bâyin olması veya talâk-ı ric'î'nin iddet sonunda talâk-ı bâyin hâle gelmesidir. İkinciGi, iddetin tamamlanması ve daha sonra o işin yapılmasıdır. Bu hususlar tamam olduktan sonra o kadının yeni bir akit ile nikâhlanmasıdır.
(1) Kadın, çok yaşlı olması sebebiyle adetten kesilmiş veya küçük yaşta ol
ması itibarıyla hayız görmemekte ise üç ay iddet bekleyecektir.
(2) İbni Âbidin c. 2 s. 690; Hukuki İslâmiye ye Istılâhât-ı Fıkhiye Kamusu c. 2
s. 247 madde: 183
(3) f etâvâ-i Mi Bendi c. 1 s. 79.
(4) Hulâsat'ül-ecvibe c. 1 s. 67.
(5) Fetâvâ-i Behce c. 1 s. 89.