Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler
EVLENME CEMİYETLERİNDE GELEN HEDİYELERİN KİME AİT OLACAĞI HUSUSUNDA ÖLÇÜ
Bîr erkekle evlenmeye karar veren kadına bir takım hediyeler verilmekte, takılar ve ikramlar yapılmaktadır. Bahsi geçen hediyeler, değişik zamanlarda ve ayrı ayrı kimseler tarafından verilmektedir. Bunların kadının elinde veya evinde olması, mutlaka onun olmasını gerektirmez. Dinimizin hükümleri dikkate alındığında farklı neticeler ortaya çıkmaktadır. Anlaşmazlığa düşmek istemeyenlerin İslâm dininin şaşmaz ve şaşırtmaz ölçülerini dikkate alması gerekir. Onlardan birkaç örnek sunuyoruz.
a) Nişanlılık devresinde yapılan hediyeler:
Nişanlılık devresi, namzetlik zamanıdır. Tarafların birbirinin gönlünü hoşnut etmek için getirdiği veya gönderdiği hediyeler, yenilip içilen ve giyilip kuşanılan cinsten olabileceği gibi elde kalan ve bozulmayan neviden de olabilir. Bu devrede iken bir ayrılık olursa kesilip biçilmemiş kumaşları, giyilip eskitilmemiş eşyayı, yüzük ve küpe gibi ziynetleri geri alabilirler. Yenilip içilmiş, giyilip eskitilmiş olan şeyler ödetilmez^.
b) Nikâhlılık devresinde verilen hediyeler:
Bu devrede kadına kocası tarafından verilen mehr-i muaccel, gerdeğe girmeden veya yanlarında üçüncü bir şahıs yokken bir arada başbaşa kalmadan (halvet-i sahiha vâki olmadan) önce ayrılık olursa kadın mehrin yarısını alır. Halvet-i sahiha veya zifaf vâki olmuş ise kadın mehrin tamamını alır.
c) Anne veya baba tarafından yapılan hediyeler:
Bir kadın veya kıza babası veya anesi tarafından yapılan çeyiz ve başkaca hediyeler, kıza teslim edilmiş ise, geri alınamaz. Pişmanlık veya kızları ile aralarında vuku bulan kırgınlık bu hükmü değiştiremez.
d) Düğün sırasında yapılan hediyeler:
Evlenen erkeğin dost ve akrabasının yaptığı hediyelerin tamamı erkeğe aittir. Kız evine getirilen eşya veya takılan zinetlerin tamamı da evlenen kıza mahsustur. Birbiriyle evlenmeleri bu eşyada ortaklık meydana getirmez ve mülkiyette bir değişiklik olmaz.
Bu hususa ışık tutan bir fetvâ ile mevzûumuzu belgelemek ve renklendirmek istiyoruz: "Zeyd, Hind'i aile olarak alırken Zeyd'in dost ve akrabasının hediye olarak getirdği bakır kaplar, Zeyd'in ölümü hâlinde mirasa dâhil olur. (Karısı Hind) onları tek başına almaya muktedir olamaz.
(1) Hulâsat'ül-Ecvibe c. 2 s. 111