Namazda Terkedilen Fiiller

Kitaplar | Yazarlar | İlmihal | Sohbetler | Hutbeler

Namazda Terkedilen Fiiller

-Terkedilen farz (rükün) ise bunun için sadece sehiv secdesi yeterli değildir. Terkedilen farz için zaman yakınsa hemen onu yerine getirir.

Bunun delili şu hadistir. Ebu Hureyre (r.a.) şöyle anlatıyor:´Allah Resulü bize öğle veya ikindi namazını kılarken iki rekatta selam verdi. Zul-yedeyn isminde bir sahabe: Ey Allah´ın Resulü, namaz mı kısaldı yoksa sen mi unuttun? diye Allah Resulü sahabelere: "Zülyedeyn´in dediği doğru mu?" diye sordu. Sahabeler. Evet, deyince Hz. Peygamber kalktı iki rekat daha kıldı. Sonunda da (yanıldığı için) iki secde yaptı´. [1]

- Terkedilen sünnet ise ve o sünnetin akabindeki rükune girilmemişse geri dönerek o sünnet yerine getirilir. Abdullah b.Ruhayne şöyle anlatıyor: "Hz. peygamber bir namazda bize iki rekat kıldırdı. Sonra birinci te-şehhüd için oturmadan kalktı. Namazın sonunda biz onun selam vermesini beklerken O, yanılmasından dolayı iki secde yaptı ve selam verdi. [2]

Başka bir hadisi şerifte Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "içinizden biri ikinci rekatta oturmadan kalkar tam ayağa kalkmadan oturmadığını hatırlarsa hemen otursun, fakat tam ayağa kalkmışsa oturmasın, daha sonra yanıldığı için iki secde yapsın."

Birinci hadiste sünnetin unutularak terki, ikinci hadiste de rüküne girmeden hatırlandığında dönüş rüküne girilmişse namazın sonunda sehiv secdesi yapılması gerektiği bilinmektedir.

- Terkedilen hey´et ise onun için sehiv secdesi gerekmez çünkü heyetler müekked sünnet değildir. Bu nedenle sehiv secdesi gerekmez.

- Namazın rekatlarında şüpheye düşen kişi de kanaatına göre amel eder. Kanaat ise en azını nazar-ı itibare alır. Mesela 3. rekat mıdır 4. rekat mıdır kılıyorum şeklinde şüpheye düşerse, 3. rekat diye kanaat edip bir rekat fazla kılar ve sonunda sehiv secdesi yaparak selam verir.

Bunun delili şu hadisi şeriftir.

Ebu Said el Hudri (r.a) şöyle rivayet eder. Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Biriniz namazında şüphe edip te üç rekat mı yoksa dört rekat mı kıldığını bilemezse şüpheyi atsın ve namazı yakinen bildiği aded üzere kılsın. Sonra selam vermeden iki secde yapsın. Eğer beş rekat kılmış ise bu iki secde onun namazını çifleştirerek altı rekat yapar. Eğer dördü tamamlayıcı olarak kıldı ise bu iki secde şeytanın burnunu yere sürtmek için olur."

Sehiv secdesi bir vacibin terkinden dolayı meşru kılındığı için sünnettir.

Sehiv secdesinde, terkedilen şey rükünden sonra zaman yakın ise başka bir rükne geçilmemişse hemen geri dönülüp kaçırılan o rükün yerine getirilmelidir. Daha sonra sehiv secdesi yapılır. Ama araya zaman girmiş, yani başka bir rükne girilmişse, artık ordan geri dönülmez, namaza devam edilir. En sonda bir rek´at fazla kılar ve daha sonra sehiv secdesi yapar.

Sehiv secdesi namazda genellikle yanılma sonucunda, bazan da bile bile vuku bulan noksanlığı onarmak için meşru kılınmıştır. Bu secde imam ve tek başına namaz kılan hakkında sünnet-i müekkededir, yani çok önemli sünnetlerdendir. İmam bu secdeyi ettiği zaman kendisine uyanlara ise farz ve zorunludur.

Sehiv secdesi namazın sonunda selam vermeden önce yapılan iki secde olup, namazın diğer secdeleri gibidir. Bu secdeler edileceği zaman kalben niyet getirilerek "Allahu Ekber" diye tekbir alınıp secdeye varılır, diğer secdelerde olduğu gibi ma´lum teşbih üç defa okunur ve,

"Sübhanellezi lâ yenâmu we lâ yeshıı" teşbihi okunur. Sonra oturulur ve iki secde arasındaki dua okunup ikinci secdeye varılır. Sonra tekrar oturulup selam verilir. İmam veya tek başına namaz kılan kimse sehiv secdesine kalben niyet eder. Fakat dille niyet etmez. Şayet dille niyet eder veya kalben niyet etmeden secde eder ise namazı bozulur. İmama uyan kimse ise imamı secde ettiği için ona uymak zorundadır. Bu itibarla onun kalben niyet etmesine gerek yoktur.

Sehiv secdesi etmek durumunda olup ta bunu terkedip bile bile selam veren kimse artık kaçırmış olur, dönüş yapamaz. Keza unutarak selam verir ve aradan iki rek´at namaz kılınabilecek süre geçtikten sonra hatırlarsa artık kaçırmış olur. Fakat unutarak selam verir de bu kadar zaman geçmeden hatırlarsa kaçırmış sayılmaz. Yani hemen sehiv secdesi edip tekrar sağa sola selam vermesi sünnettir.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Buharı, 1169.

[2] Müslim, 570.

Namazda Terkedilen Fiiller

DELİLLİ ŞAFİ İLMİHALİ

MollaCami.Com

İçerik

Sayfalar

Sözlükler

Forumlar